Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 08:53   
geplaatst door: Albertus
Ik beluister klassieke muziek via Quad 988 elektrostaten in een betrekkelijk klein vertrek. Gevolg: in het laag doet de kamer dapper mee (room modes). Omdat ik alleen vanaf mijn iMac beluister zou softwarematige kamercorrectie voldoende moeten zijn. Helaas kan ik de geschikte software alleen vinden voor windows: Equalizer APO software in combinatie met een REW correction curve. Ik zou dan alleen een meetmicrofoon hoeven aanschaffen. REW bestaat wel voor OSX, maar de versie die ik heb kunnen vinden wil niet installeren (Mojave). De correctie curve kan ik uiteraard wel berekenen via Windows (in Parallels), maar toepassen zal toch echt onder OSX moeten via een Equalizer die de curve van REW kan importeren. Mijn vraag is dan ook of iemand bekend is met een Equalizer voor OSX waarmee dat mogelijk is?
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 09:44    reactie #1
geplaatst door: Alvinus
Kan je niet beter bij de bron van je muziek beginnen? Een goeie CD-speler of -volgens velen nog beter- een draaitafel, een echte hifi-versterker en daaraan die electrostaten? Om nou te gaan knutselen aan muziek die al door de computer (vanwege de compressie) is ontdaan van allerlei nuances, lijkt me moeizaam, Albertus.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 11:46    reactie #2
geplaatst door: neoman
iTunes beschikt over basale equalizer faciliteiten. Als je wat meer wilt kun je hier eens naar kijken:
https://bitgapp.com/eqmac/
Of dit lezen:
https://www.maketecheasier.com/apply-equalizer-macos/
Ik weet niet of deze software RWE-curves kan importeren maar je kunt de instellingen uiteraard ook handmatig overnemen.
Succes!
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 11:53    reactie #3
geplaatst door: Kiiruna
Eigenlijk kunnen deze luidsprekers teveel voor wat er in jouw betrekkelijk kleine ruimte mogelijk is. Het elektronisch aanpassen van het geluid zou ik beslist afraden, beter is dat op de versterker te doen door bijvoorbeeld de lage tonen wat terug te draaien, echt lage tonenweergave is in jouw kleine ruimte toch fysiek niet mogelijk. Verder kun je de akoestiek sterk verbeteren door demping aan te brengen door bijvoorbeeld gordijnen en vloerbedekking of vloerkleden. Overigens verdienen die 988'ers een betere geluidsbron dan een iMac, het spijt mij.
MacBook Pro 14 inch - Apple M1 Pro - 16 GB - iPhone SE 1e gen. - 32 GB - Apple Watch series 7
antw: Corrigeren kamerakoestiek
5 december 2018 - 11:57    reactie #4
geplaatst door: boiing
Bedenk wel dat het een 'simpel' filter blijft in het frequentiebereik. Een beter correctiesysteem corrigeert ook in het tijd-bereik en past de 'timing' van verschillende frequenties aan afhankelijk van de gemeten reflecties. Zeker als de ruimte problemen geeft is dat een mooiere oplossing.

Mocht je meer willen weten lees dit bijvoorbeeld eens. Denon versterkers gebruiken dit en de instapmodellen zijn redelijk geprijsd.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 12:02    reactie #5
geplaatst door: boiing
Overigens verdienen die 988'ers een betere geluidsbron dan een iMac, het spijt mij.

Dat ligt toch vooral aan de rest van de keten en de DAC? Als de bronbestanden lossless zijn (FLAC of Apple ALAC bijvoorbeeld) en je digitaal uitvoert is daar niks mis mee.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 12:25    reactie #6
geplaatst door: ScoobyDoo
@Albertus mooie set. Mocht je een keer advies op maat willen, ik heb vast en zeker nog wel wat tips. Stuur me maar PM, wordt anders mogelijk te veel in een forum-chat...

@Kiiruna. Elektronisch aanpassen kan echt een geweldig resultaat hebben. Zowel in kleine ruimten als in grote. Heb ervaring met beiden... van studio tot bioscoopzaal :)

@Equalizer APO software. Er kan nog zoveel meer... Maar dan bij voorkeur in een separaat hardware apparaat.

Ik weet niet of dit onder forum reclame valt... maar heb er wel ervaring mee
In software heb je: ARC systems van IK multimedia. Is wel aardig. Doet het wel een beetje.

Wil je het écht goed, doe dan deze: Trinnov systeem https://www.trinnov.com/st2-hifi/
 daar kan geen EQ tegenop. Echt niet. Maar alles wat je doet bij elektrostaten, hou van te voren rekening met de frequentiecurve van de luidspreker. Je moet er niet iets uit proberen te halen wat er niet in zit, dan krijg je problemen.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 12:31    reactie #7
geplaatst door: boiing
In software heb je: ARC systems van IK multimedia. Is wel aardig. Doet het wel een beetje.

Hetzelfde systeem als in de genoemde Denon versterkers. En uiteraard kan het nog véél beter (en duurder) :smile:.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 13:55    reactie #8
geplaatst door: ScoobyDoo
Het budget gaat dan zeker een rol spelen. Maar aan de andere kan, ken ook mensen die kochten eerst de ARC om daarna alsnog de Trinnov te kopen... en dan betaal je dubbel :)
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 14:13    reactie #9
geplaatst door: Jurriaan
Kan je niet beter bij de bron van je muziek beginnen? Een goeie CD-speler of -volgens velen nog beter- een draaitafel, een echte hifi-versterker en daaraan die electrostaten? Om nou te gaan knutselen aan muziek die al door de computer (vanwege de compressie) is ontdaan van allerlei nuances, lijkt me moeizaam, Albertus.
Een duur hifi installatie in de gemiddelde Nederlandse woonkamer is als een vlag op een modderschuit. Beheersing van galm, reflectie en demping zou ik eerst doen.
Ik heb zelf mogen ervaren wat het effect van een goede akoestiek is op een eenvoudige hifi installatie. In eerste instantie geloofde ik mijn oren niet. Daarmee wist ik dat ik goed zat.
MBA '20 M1| SE1 & 2 iOS 15/17 | Mini6 iPadOS 17 | ATV 4K MKI  TVOS17|
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 14:19    reactie #10
geplaatst door: Albertus
De iMac levert de muziek af in CD-kwaliteit (ALAC). Conversie vindt plaats via de Quad CDP99 cd-speler/DAC. De Quad99 (2x80W) eindtrap verzorgt de versterking. De room modes zitten vooral tussen de 100 en 300Hz, en dat zijn frequenties die ook in mijn kleine luisterkamer fysiek mogelijk zijn. Ik zou iets met bass traps kunnen proberen, maar als ik met dempingsmateriaal aan de slag moet, blijft er nog minder van mijn kamer over. Vandaar dat ik mijn zinnen op DSP heb gezet. Zou ik Windows gebruiken dan had ik waarschijnlijk de zaak al draaiend, maar ik wil mijn iMac gebruiken omdat ik al mijn muziekactiviteiten op dit apparaat uitvoer - en trouwens, een Mac is een Mac, daar wil ik geen afscheid van nemen. Zoals in mijn eerste post al aangegeven is REW er voor de Mac, maar dat wil niet installeren (ben inmiddels 'afgedaald' naar versie 5.19). Niettemin, er vanuit gaande dat het uiteindelijk wel lukt, moet ik ook nog een potige equalizer installeren, iets zoals dus de Equalizer APO. Mijn vraag was of er iets dergelijks is voor op de Mac. Is dat er niet dan zal ik naar een hardware oplossing moeten - en dat wordt kostbaar. Dus als dat niet hoeft...
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 15:03    reactie #11
geplaatst door: ScoobyDoo
Lage frequenties zijn vaak een probleem. Absorptie op de juiste plek helpt meestal wel en is altijd aan te raden, ook met dsp. Als dat de frequentie is, absorptie nodig op ca 2 meter van de wand. (Motivatie: kwart golflengte). Wanneer een dikke absorptie van 2 meter niet haalbaar is, zou je ook een base-trap kunnen maken en die op 2 meter kunnen neerzetten.

Bv. Een mooie ronde pilaar van 60 cm doorsnede met een gestoffeerde plank er op als bijzet tafel.

Alleen een eq verlaagt wel de energie in een bepaalde frequentie band, maar lost vaak het probleem niet op. Werken in het tijd-domein (fase) kan veel betere resultaten behalen. Dit is echter alleen door meten vast te stellen. Ongeacht welk merk/type/computersysteem, alleen software zal nooit hetzelfde resultaat behalen.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 17:37    reactie #12
geplaatst door: Heintje
Je iMac als muziekbron gaat prima, mits je dat liefst niet analoog doet. En dat is bij jou prima geregeld.

Ik zat met hetzelfde probleem: mijn nieuwe luisterruimte heeft een ongunstige akoestiek.
Daarom ben ik overgegaan van een Naim-set (die gewéldig klonk in mijn vorige huis, niets mis mee) naar een Lyngdorf TDA-2170. Dat lost het probleem prima op.
Helaas heb jij alles al van Quad, maar wellicht heb je iemand in je buurt die een Lyngdorf bij je kan demonstreren? Van Heerlen naar Dokkum is hééél ver weg ...
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 17:51    reactie #13
geplaatst door: boiing
Albertus, heb je de V5.20 beta van 1 oktober geprobeerd? In de release notes wordt Mojave genoemd dus die zou toch moeten werken.

Beetje off-topic als het mag (want interessant in dit kader): Die TDAI-2170 staat al jaren op mijn 'als ik geld over heb' lijstje. Veel over gelezen, lijkt mij een mooi apparaat. De Trinnov die ScoobyDoo noemt ken ik niet (is ook duurder). Heeft een van jullie een idee wat de verschillen zijn, en waarom die Trinnov wellicht nóg beter is?

[EDIT: spelling]
Bewerkt: 5 december 2018 - 21:50 door boiing
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
5 december 2018 - 18:41    reactie #14
geplaatst door: Albertus
@boiing
Ik heb V5.20 beta nogmaals geprobeerd te installeren en dat is nu wel gelukt. Het installatieproces verliep erg stroperig (voortdurend strandballetjes) maar heb nu wat meer geduld betracht.
Wat die TDA-2170 betreft, daarover heb ik enthousiaste reviews gelezen, maar ja, dat prijskaartje hè? Yamaha heeft tegenwoordig een receiver met YPAO die ook iets doet met room modes, maar waarvan de recensies weer wat aarzelender zijn. Dan heb je nog de apparaatjes van DSPeaker en Mini-DSP.
Ben al wel zover dat mocht het lukken een curve met REW te berekenen, zonder een equalizer te vinden die de output van REW kan lezen, ik een Mini-DSP ga aanschaffen. De curve van REW kan naar zo'n apparaatje worden geupload en die fungeert daarmee als equalizer (als laatste stap naar de eindtrap bijvoorbeeld).
@neoman
Ik heb intussen ook eqMac2 van Bitgapp gedownload, daar zal ik eerst eens mee aan de slag.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
6 december 2018 - 00:54    reactie #15
geplaatst door: HEXDIY
Vroeger las ik elke dag homerecording.be dat ook dit voorjaar met de GDPR is overleden.

De akoestiek goeroe daarop actief was Bert Stoltenborg.

Mail hem eens, de beste man is 1 en al enthousiasme en know-how.
Wellicht gaat hij antwoorden op je vraag.

https://behindthecorner.nl/2017/07/aalten-bert-stoltenborg-zaalakoestiek-en-geluidsbeheersing/

En verder kan ik het zeker smaken dat ook op MacFreak topics over high-end audio worden gestart,
ook al heb ik hier zo even geen tips.

Succes!

If it ain't broke, don't fix it! Recycle the planet, we're gonna need it! Think different, think twice, Apple!
M1 is a success! Please do not forget Mac OS.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
6 december 2018 - 09:03    reactie #16
geplaatst door: Albertus
@neoman
Het installeren wil niet erg lukken hier.
Tijdens de installatie van eqMac2 krijg ik enkele malen een vraag om toestemming voor het besturen van onderdelen van de Mac. Ondanks het feit dat ik dat heb gegeven, eindigt het proces met de mededeling dat de installatie niet is gelukt. Ik krijg de keuze tussen Afbreken of een chat openen met de ontwikkelaar. Heb eerst maar even afgebroken. Een tweede poging kan altijd nog.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
6 december 2018 - 19:42    reactie #17
geplaatst door: HEXDIY
Staat je Gatekeeper goed en heb je SIP ( System Integrity Protection) afgezet?

https://www.appletips.nl/el-capitan-system-integrity-protection-rootless-uitschakelen/

Ik merk trouwens dat de gratis versie "out of date" is:

https://bitgapp.com/eqmac/

Dat kan makkelijk slaan op een gebrek aan het juiste certificaat, wat je kan oplossen met het tijdelijk afschakelen van SIP.

Kan ook betekenen dat het nog een 32 bit app is, alhoewel dit zelfs onder de vroege release van Mojave nog geen probleem zou mogen opleveren.

Ikzelf was destijds betatester van Sound Control van StaticZ software, een prachtige app die per app andere volumes en 31-bands EQ kan toewijzen, evenals per-app routing!

Sound Control is nu Mojave proof (behoudens de audio routing, wellicht wegens Airplay 2), en kost nog geen 8 €.

https://staticz.com/soundcontrol/

Ik zal de dev eens aanschrijven of hij REW curves opladen kan integreren in de EQ van Sound Control.

Ik zou zeggen: probeer eens de trial, hoewel ik vind dat je toch ook eens de mogelijkheden van fysieke kamer akoestiek correctie zou moeten onderzoeken.

Altijd beter dan "fix it in the mix".

Succes, en veel luistergenot!
Bewerkt: 6 december 2018 - 20:34 door HEXDIY
If it ain't broke, don't fix it! Recycle the planet, we're gonna need it! Think different, think twice, Apple!
M1 is a success! Please do not forget Mac OS.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
6 december 2018 - 20:17    reactie #18
geplaatst door: jaco123
Staat je Gatekeeper goed en heb je SIP ( System Integrity Protection) afgezet?

https://www.appletips.nl/el-capitan-system-integrity-protection-rootless-uitschakelen/

Citaat
Dat kan makkelijk slaan op een gebrek aan het juiste certificaat, wat je kan oplossen met het tijdelijk afschakelen van SIP.

@HEXDIY: Adviseren om SIP uit te zetten is in 99,99% van de gevallen absoluut niet nodig.
Het heeft ook niets met certificaten te maken.

SIP voegt echt wat toe aan de veiligheid van je Mac, dus ik zou niet snel adviseren dat uit te zetten.
(en als je dat doet: zet er dan een hele serie disclaimers bij dat je het alleen doet als je begrijpt wat het inhoud. Als er echt een specifieke map is waar volledige root-rechten nodig zijn, dan kun je beter de SIP-configuratie uitbreiden met die map dan SIP uitzetten)
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
6 december 2018 - 20:48    reactie #19
geplaatst door: HEXDIY
Aha jaco123,

Sound advice!

Uit nostalgisch oogpunt heb ik lak aan wachtwoorden, Gatekeeper en SIP,
maar ik begrijp maar al te goed dat het vandaag onontbeerlijke veiligheidscomponenten zijn.

Normaal gesproken adviseer ik enkel SIP tijdelijk af te zetten bij installatieproblemen.
Als jij een mogelijkheid kent om niet-vertrouwde/ niet Apple gecertifiëerde apps op een soort SIP whitelist te zetten, nodig ik je grif uit om die hier wat uitgebreider te posten.

Het zal een welkome uitbreiding zijn op de kennis van vele gebruikers hier, mezelf incluus.
Alvast bedankt!
If it ain't broke, don't fix it! Recycle the planet, we're gonna need it! Think different, think twice, Apple!
M1 is a success! Please do not forget Mac OS.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
6 december 2018 - 23:06    reactie #20
geplaatst door: jaco123
Gezien de risico's ga ik hier geen kant-en-klaar recept neerzetten hoe je SIP kunt aanpassen, dat moeten mensen echt alleen maar doen als ze begrijpen hoe het werkt.

De ars-technica review van el capitan geeft 2 pagina's vol met uitleg hoe SIP werkt, dat is goed leesbaar: https://arstechnica.com/gadgets/2015/09/os-x-10-11-el-capitan-the-ars-technica-review/8/

Voor de mensen die niet begrijpen wat daar uitgelegd wordt: Blijf er van af  :cool:
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
7 december 2018 - 00:32    reactie #21
geplaatst door: Heintje
/offtopic:
Ik wil best wat meer informatie geven over de Lyngdorf, maar ik wil dit topic niet vervuilen.
Ik ken het ding als mijn broekzak en ga er ook wel eens mee naar anderen, waar hij volledig wordt ingemeten.
Je kunt ook on the fly schakelen tussen de 3 standen "Ongecorrigeerd" (dan gebruik je hem dus als een hele goede en neutrale versterker), "geoptimaliseerd voor de luisterpositie, hot spot" en "geoptimaliseerd voor meerdere luisterenden".
Het is verder een krachtige en erg goed klinkende versterker, maar onvergelijkbaar met een Hometheater-versterker met bv. Audyssey of een equivalent daarvan: die heb/gebruik ik namelijk óók.
Wie meer wil weten, kan daarvoor liefst een ander topic openen. Dan antwoord ik daar wel.
/ontopic. 
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
7 december 2018 - 09:52    reactie #22
geplaatst door: Albertus
@HEXDIY
Ik heb de trial-versie van Sound Control geïnstalleerd. Dat liep gelukkig op rolletjes.
@Allen
Nu ik REW voor Mac heb en een Equalizer (een goede microfoon moet ik nog aanschaffen) kan ik proberen wat dit oplevert. Om een en ander wat overzichtelijk te houden ga ik me eerst hier mee bezighouden. Pas als dit een onbegaanbare weg blijkt, zal ik een van de andere tips gaan verkennen. Ik meld me dan wel weer.
Voor nu iedereen bedankt voor het meedenken.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
8 december 2018 - 05:29    reactie #23
geplaatst door: HEXDIY
Ha, fijn, Albertus!

laat me weten wat je ervan denkt, dan kan ik de dev wat feedback geven.
Ik heb hem gister de vraag gesteld of hij in volgende versies ook REW curve automatisatie kan toevoegen.

Dat lijkt me een nuttige uitbreiding, die zijn mooie app nog een trapje hoger zou brengen.

Als meetmicrofoon kan ik je grif de Behringer ECM 8000 aanbevelen, hij kan zich meten met véél duurdere volgens vele bronnen (no pun intended):



https://www.bax-shop.be/nl/meetmicrofoons/behringer-ecm8000-condensator-meetmicrofoon?gclid=EAIaIQobChMI-PS_3ayP3wIVGud3Ch3TwQDLEAQYBCABEgLm1PD_BwE

De volgende vraag is dan echter: heb je een goeie audio interface die ook een microfoonvoorversterker heeft die Phantom P48 voeding kan leveren?

Je gaat toch niet meten met een podcaster mic of 1 of ander prul met een minijack eraan hoop ik?
Dan kunnen je eigen oren je beter van dienst zijn, hoor...

Deze link ken je wellicht al, ik suggereer dat je die nog eens van naaldje tot draadje uitspit.

https://www.roomeqwizard.com/

Bewerkt: 8 december 2018 - 05:41 door HEXDIY
If it ain't broke, don't fix it! Recycle the planet, we're gonna need it! Think different, think twice, Apple!
M1 is a success! Please do not forget Mac OS.
antw: Corrigeren kamer-akoestiek
8 december 2018 - 10:14    reactie #24
geplaatst door: Albertus
@HEXDIY

Ik had de mannen van Static Z ook al gevraagd naar hun 'relatie' met REW. Dit was het antwoord:

Sound Control doesn't support REW yet because the EQ is a graphic EQ. REW needs a parametric EQ. We plan on adding a parametric EQ and support for REW in an update. I don't know when yet, but it's pretty high up on our priority list. The next update to Sound Control adds per-app balance and the option to EQ the left and right channel independently. Thanks for asking though. This tells us that the feature is in demand.

Afwachten dus.

Als microfoon had ik de Umik-1 van minidsp in gedachten (plug-and-play als ik het wel heb). Een audio interface met microfoonvoorversterker kan ik lenen van mijn zoon.

https://www.roomeqwizard.com/ zal ik raadplegen.

Dank!