Aangezien ik altijd met redelijk compacte camera's werk, is zeker met zoomlenzen enige vertekening niet te voorkomen. Vroeger werkte ik veel met diafilm, dus dat was makkelijk; er viel niets meer te veranderen.

Nu ik ook al weer een tijdje digitaal fotografeer, zou ik het een enkele keer toch wel willen corrigeren.
Met welk programma gaat dit, en hoe? of zijn er plugins voor nodig

René

Ton- en kussenvervorming is redelijkerwijs te verhelpen
in Photoshop met filter,distort, pinch. (nederlands: filter, vervorm, ???)
Het komt erop neer dat je met dit filter een ton- of kussenvervorming kunt
instellen. Met andere beeldbewerkingsprogramma's zal dit ongetwijfeld
ook kunnen.

Succes en groet

"Alleen" met de standaard Photoshop-tools is het heel erg behelpen, dat wordt nooit veel. Maar er is een hele mooie plug-in: ImageAlign Pro van Grashopper software. Naast kussen- en tonvormige vertekeningen kun je ook allerlei perspectivische correcties uitvoeren ("onthoeken"). Er bestaan verschillende versies: standalone, plugin, pro, OS X, Windows; stabiel en betrouwbaar. Niet supergoedkoop, maar het geld zeker waard!

Er is ook nog PowerRetouche - een reeks Photoshop-plugins die je ook apart kunt kopen. De "Lens Correction" plugin is zeker niet onaardig (maar naderhand heb ik toch die ImageAlign Pro gekocht, eerlijk gezegd - de interface werkt een stuk makkelijker en logischer). Wel stabiel en betrouwbaar.

Er bestaat ook nog PhotoFixLens van Human software, maar dat zou ik m'n vijanden nog niet adviseren. Had ik ook gekocht, maar buggy as hell, en als je een eenvoudige update met nauwelijks of geen extra functionaliteit ('bugfix') wil, moet je weer een hoop geld schuiven. Doet ook alleen ton/kussenvormige vertekening, geen perspectivische.

En er is/was ook nog een Duitse (?) firma, die een high-end plug-in of programma heeft voor de veeleisende (en veel betalende) gebruiker: het programma bevat profielen van allerlei lenzen (en vooral de dure, professionele dan) die je op je opnamen kunt loslaten, zodat je automatisch een optimale beeldkwaliteit krijgt. Naam van programma of firma weet ik niet meer, stond 1-2 jaar geleden op de Apple Expo in Parijs.

Misschien was het DO-Labs? DxO Optics Pro ziet er uit als wat ik toen door die Duitser op de Apple Expo gedemonstreerd kreeg, maar is van een Frans bedrijf. Je moet voor body en lens/lenzen aparte modules aanschaffen, maar de prijs valt best mee (bijv. € 220,- voor 'n body met 1 lens, bij meer bodies en lenzen wordt het goedkoper). De 'correction engine' is 8-bit, een 16-bits/RAW versie volgt in de herfst.

Bedankt, ik ga het eerst eens proberen met de standaard middelen. Mijn eerste indruk is, dat het inderdaad niet erg eenvoudig is om het gewenste resultaat te krijgen. Ook moet je de vertekening als eerste aanpakken; een foto waarbij het perspectief al gewijzigd was, gaf vreemde resultaten...

René, jammer genoeg even geen geld voor dure plugins  

Ik kwam met dezelfde vraag als Laribij terug van vakantie, alleen gaat er bij mij nog een vraag aan vooraf: wanneer ontstaat die vertekening nu wel en wanneer niet?
Ik fotografeer al jaren digitaal, en heb nooit eerder gemerkt wat ik nu zie: op sommige foto's wordt een horizontale lijn (lage kustlijn, of hoge horizon) sterk rondgebogen, op andere opnamen merk ik er weinig van. Ik dacht eerst ook dat het met zoomen te maken had, maar ook daar treedt het niet consequent op.
Dus voor ik met Photoshop ga modderen om het te herstellen (nog niet gelukt) geldt mijn vraag: hoe kun je het voorkomen?

Hangt van de kwaliteit van je lenzen af, en ook van het brandpunt. Vaak hebben camera's een zoomlens (dus een variabel brandpunt), dan kan het bij de ene stand veel erger zijn dan bij de andere.
Als je de horizon precies in het midden van het beeld houdt, zul je zien dat ie doorgaans niet gebogen wordt.

Tonvormige vertekening treedt vooral op bij groothoek, kussenvormige soms bij tele.

Hoe je het kunt voorkomen? Simpel, gewoon hele dure lenzen gebruiken; of als je een camera zonder verwisselbare lenzen wilt, een hele dure camera kopen. En ook dan nog de uiterste (tele- of groothoek) standen van je zoomlens vermijden. Bij 'vaste' lenzen (dus niet-zoom) heb je meestal ook minder last van vertekening.

Wat betreft de vraag van jan van es; hoe kussen of tonvormige vertekening te voorkomen.
Dure auto inruilen voor hele dure lenzen..
Even zonder dollen; alle lenzen hebben een vertekening aan de randen, de hele dure alleen minder. Zoomlenzen meestal meer dan met vast brandpunt(zeldzaam voor digitaal?). Bovendien zal een foto in de hoeken ook vrijwel altijd donkerder zijn, wat met een groter diafragma nog wel tegen te gaan is.
Een simpele test is het fotograferen van een gemetseld muurtje van statief. Vertekening en donkere hoeken worden dan simpel zichtbaar, met verschillende diafragma's, en in geval van zoomlens op meerdere brandpuntsafstanden.
René
Het is de schuld van Leica; zij kwamen met het langwerpige kleinbeeldformaat

Zelf gebruik ik een Fujifilm s602 zoom met Raynox 0,5x supergroothoek lens en deze combi vertekend behoorlijk. Er zijn eigelijk 2 vervormingen waar te nemen namelijk z.g.n. Chromatic Aberrations en Pincushion & Barrel Distortion. Meer info vind je hier:

http://www.dpreview.com/learn/?/Glossary/

Bij de eerste afwijking krijg je aan de randen van de foto op plekken met veel contrast een rode en een blauwe rand. Dit is met photoshop als volgt weg te werken:

Open je bestand in photoshop
selecteer het rode kanaal, selecteer alles en selecteer vrije transformatie (appeltje+1, appeltje+a, appeltje+t)
schaal de foto zowel x als y op 99,4%. (deze waarde werkt voor mijn combi goed)
selecteer het groene kanaal, selecteer alles en selecteer vrije transformatie (appeltje+2, appeltje+a, appeltje+t)
schaal de foto zowel x als y op 99,7%. (deze waarde werkt voor mijn combi goed)
De RGB lagen passen nu een stuk beter op elkaar waardoor de randen verdwijnen.

Nu nog even de vervorming corrigeren...
Vergroot eerst je bestand 200% en vergroot daarna het canvas ook nog eens 150%.
Kies het filter Vervorm > Bol, normaal, -100%. (deze waarde werkt voor mijn combi goed)
Knip de ronde randjes van de bestand, direct even het originele aantal pixels ingeven als verhouding (bij mij 2048 px, 1536 px) en je hebt de originele grote weer intact.

Voor mij werkten deze handelingen perfect en zijn ze goed te automatiseren.

(Bewerkt door RonaldTichelaar om 23:40, 25-07-2004)

In 't Nederlands noem je dat 'gewoon' chromatische abberatie, en kussen- of tonvormige vertekening. De mate waarin die verschijnselen optreden zijn afhankelijk van de lens en (bij zoomlenzen) de zoomstand. Vooral die tonvormige vertekening is het ergst in de groothoek-stand van je lens. Als je dan ook nog eens met ("supergroothoek") voorzetlensjes werkt, kun je rekenen op flink wat vertekening. Al bestaat ook daarin weer prijs- en kwaliteitsverschil.

"Standaardrecepten" zijn er dus niet echt (anders zouden die plugins en speciale software ook niet nodig zijn).

Alle net genoemde waarden zijn als voorbeeld bedoeld en zullen idd per toestel verschillen, met een beetje experimenteren kom je een heel eind in de goede richting. Helaas hebben die gespecialiseerde plugins en programma's vaak niet de mogelijkheid om te batchen.

R Laribij om 22:38, 25-07-2004
...Het is de schuld van Leica; zij kwamen met het langwerpige kleinbeeldformaat

In deze is Leica zonder zonden. Wel de spiegelreflexcamera.

Kussenvormige vertekening is de schuld van de retrofocus groothoekobjectieven.
Tonvormige vertekening is dan weer de schuld van telelenzen.
Beide worden in spiegelreflexcamera's gebruikt.

Let op: niet alle groothoekobjectieven zijn van het retrofocustype
en ook niet alle lange brandpuntobjectieven zijn telelenzen.

http://www.rondexter.com/library/retro_focus_and_tele.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Angenieux_retrofocus
http://en.wikipedia.org/wiki/Telephoto_lens

Begint behoorlijk off-topic te raken
Wat betreft de schuld van leica, niet dat ik het ze heel zwaar aanreken....
Zij brachten de eerste kleinbeeldcamera uit (35mm), door het brede opnameformaat, gebruik je de uiterste rand van het oorspronkelijk ronde beeld wat door je lens komt. En aan de randen krijg je nu eenmaal de grootste afwijkingen..
Om helemaal eerlijk te zijn waren de eerste leica's bedoeld als proefbelichtingscamera voor de filmindustrie.
Vandaar de zelfde 35 mm als filmcamera's. en voor een proefbelichting is een groter beeld prettig, dus behield men de verhoudingen van film alleen 90 graden gekanteld op het zelfde materiaal.
Hopende hiermee alle trotse c.q. gekrenkte leica bezitters gerust gesteld te hebben..

René