Ik heb Neuschwanstein zo'n 20 jaar gelden in november bezocht. In dat laagstseizoen was het nog goed te doen, want die weg voor de poort die je direct rechtsboven het kasteel ziet staat in de zomer mudjevol bezoekers, maar nu hadden we alle ruimte om met een stel Japanse toeristen met de eerste sneeuw een sneeuwballengevecht te houden.
Wat ik oprecht jammer vond, was dat er maar één smaak rondleiding was (en gewoon los lopen is er niet bij), want als je ooit een college middelhoogduitse letterkunde hebt gehad, kun je binnen je hart ophalen aan al die fresco's die o.a. het hele Nibelingenlied uitbeelden. Tot wanhoop van de gids die ook in november een strak schema moet aanhouden.
Maar Ludwig 2, die die hut heeft laten bouwen, schoot een beetje door en werd gek. Niet een beetje, zoals ik, maar echt Duits gründlich. En kunstminnend of niet, voor een bestuurder is dat geen handige eigenschap.