Ik zag pas een artikel waarin de resultaten van een blinde luistertest van MP3-compressie stonden. Een panel van muziekprofessionals kreeg een aantal nummers van verschillende genres (klassiek, jazz, pop/rock) in verschillende compressies te horen. Hen werd gevraagd van elk fragment aan te geven met welke compressie die was opgenomen, en welke van de compressies zij van elk fragment als beter ervoeren.
Het resultaat was, letterlijk, ontluisterend. Bijna (!) alles beneden 64 kbit/s werd correct als 'niet goed' bestempeld, maar daarboven (96 kbit/s en meer) was het volslagen willekeur.
De luisteraars, zoals gezegd allen professionals in de muziek, gaven aan verschil te horen, maar regelmatig werd een fragment met hogere compressie als 'beduidend beter', 'voller' of met een andere positieve duiding aangemerkt, maar er was in elk geval geen verband tussen compressiefactor en de kwaliteitservaring boven de 96 kbit/s. Dat is nog onder de 128 kbit/s die Apple aanraadt!
Dit resultaat zegt niet dat er geen verschil is; dat is er wél. Het verschil is ook hoorbaar. Technisch gesproken is een signaal met een hogere bitrate (en dus lagere compressie) ook meetbaar en dus bewijsbaar beter dan een signaal met een lagere bitrate. Let wel: technisch.
Maar het menselijk oor is verschrikkelijk eigenwijs, en veel luisteraars typeren de ongetwijfeld door compressie geïntroduceerde 'faserommel' als 'mooier' dan het origineel. Want hoeveel mensen stemmen er bijvoorbeeld wel niet af op Sky Radio? Als er één station in de Nederlandse ether is die rommelt met de fase van het signaal, dan is Sky Radio dat wel. Dat, plus compressie, plus galm, resulteert in iets wat uit bijna alle boxen van 's lands kledingzaken schalt.
In mijn eigen platenkast heb ik ook zo'n mooi voorbeeld. Twee exemplaren van een CD met een opname van het Metropole-orkest die muziek van de Franse componist André Popp speelt. De eerste is heel clean en droog, de tweede (een heruitgave) is opnieuw gemasterd en bevat een galm. Zo wilde componist en publiek het graag, maar de eerste is technisch gesproken 'dichter bij de bron'. Maar wat is mooi? Kwestie van smaak.
Ik denk ook dat daar het verschil zit tussen de audiofiel en de muziekliefhebber. De audiofiel zal er alles aan doen om de techniek zo optimaal mogelijk te maken voor een goede audiobeleving. De muziekliefhebber draait het om, en is op zoek naar de beste audiobeleving en past daar in meer of mindere mate de techniek op aan. Maar niet per sé audiofiel.
Ik vind mijzelf muziekliefhebber, en ik schroom ook niet om bij bepaalde CD's de Loudness-knop op mijn versterker in te drukken, voor wat meer overweldiging.
En mijn muziekverzameling heb ik grotendeels op 128 kbit/sec MP3 (niet eens AAC) geript in iTunes op mijn Mac, en speel ik af op actieve luidsprekerboxjes van 29,95 van de MediaMarkt en dat komt prima boven het geraas van de ventilatoren uit. Ik behoor tot de 99,9% die neoman noemt. Als ik het zo lees, dan zijn rtgr, Jules en misschien ook Ger mensen uit die 0,1%?
Toivo.