Ik heb vorig jaar een logo gemaakt voor een evenement hier in de buurt. Het was een logo met het jaartal "2004" erin, dat wilden ze graag. Natuurlijk wordt dit evenement ook dit jaar weer georganiseerd. Maar in plaats dat de organisatie mij even vraagt of ik het jaartal wil wijzigen of weg wil halen, hebben ze dat zelf gedaan: even in Photoshop met het gummetje de tekst weghalen en de tekst er opnieuw ondertypen. Het gummen is slecht gebeurt, je kunt het zien en de tekst heeft een ander lettertype gekregen, gewoon times of zo. Ik heb écht het gevoel dat mijn logo is verkracht, mijn werk met één klik weggevaagd. De tranen stonden in m'n ogen toen ik het zag. Ik ben zeer teleurgesteld en dat zal ik ze zeker doorgeven.

Nu heb ik ergens gelezen dat de copyrights van logo's, of ontwerpen in het algemeen, bij de ontwerper liggen, tenzij deze schriftelijk zijn overgedragen op de opdrachtgever. Dit is dus nooit gebeurt. Kan ik nu naar die organisatie stappen, mijn rechten opeisen en hen verbieden dit, door mij ontworpen en door hun gewijzigde, logo te gebruiken? Wie kan mij vertellen hoe het zit met de copyrights op logo's?

(Bewerkt door Mr Wimpy om 16:40, 14-07-2005)

Simpel antwoord: Ja, jij bent de eigenaar.

Als auteur/artiest ben je altijd de rechthebbende tenzij je daar schriftelijk afstand
van doet, of het werk onder een bepaalde licentie is uitgegeven. Heb je helemaal
niets gedaan dan berusten alle rechten bij jou, dus moeten ze jou minstens om
toestemming vragen.

Dit is dagelijkse praktijk, in theorie heb je gelijk en als je voldoende geld erin steekt krijg je ook je gelijk op papier. Lot van de ontwerper die ter goeder trouw is. Het helpt om de volgende keer je leveringvoorwaarden te laten ondertekenen. Dan weten "klanten" ook hoe het werkt. Slikken en doorgaan denk ik maar.

Vorige week kreeg ik namelijk van degene die het gumwerk heeft uitgevoerd een mail met de vraag of ik een logo had zonder jaartal, een minuut later kreeg ik een mail dat hij deze al had. Omdat ik me niet kon herinneren dat ik hen twee versies van die logo had gegeven, heb ik hem gevraagd waar hij dat logo dan vandaan had. Daar kreeg ik geen antwoord op.

Een paar dagen later ontmoette ik hem toevallig "in de stad" en heb ik hem weer gevraagd waar hij dat jaartalloze logo vandaan had. Zo ben ik erachter gekomen dat hij aan het gummen is geweest. Ik heb hem gezegd dat dat niet mooi stond, in der veronderstelling dat alleen het jaartal maar verwijderd was. "Voor de pers" was zijn antwoord. Toen heb ik alleen een keer geknikt. Ook in de veronderstelling dat binnenkort wel een opdracht zou komen om de 4 in een 5 te wijzigen.

Kun je dit zien als een stilzwijgend toestemming of geldt dat niet?

Nee, als je hier echt een zaak van maakt zal dat knikje niet genoeg zijn om je opdrachtgevers van 2004 de zaak te laten winnen. Daarbij hij moet wel eerst toestemming vragen om je logo te veranderen en niet nadat hij het veranderd heeft.

Interessante materie. Ik ben ook niet zo thuis in dit soort dingen. Wat ik me afvraag is wat voor bedragen hier nu aan hangen. Dus, zo'n eerste logo, wat is daarvan de marktwaarde? En wat zou het kosten om je gelijk te halen?

Sowieso is het natuurlijk balen dat iemand zulke streken uithaalt.

[news]

En wat zou het kosten om je gelijk te halen?

[/news]

Nou ja, voor dat er juridische stappen worden genomen etc. zou ik eerst fatsoenlijk
contact openen met de partij, en dat kost je niets...

Als je nou simpel het 4tje in een 5je verandert en dat mailt, ben je 5min bezig.
Dan hebben zij een goed logo, jij ook weer blij omdat je creatie niet verpest wordt, en alles bij elkaar ben je minder lang bezig dan met dit draadje  

Of hebben ze het prutswerkje al in drukwerk verwerkt wat al gedrukt is?

als je het simepl veranderd van een 4 naar een 5 en dat mailt verdien je er toch niets mee :S

Heb je helemaal gelijk in, maar hoeveel kan je ook rekeken voor zo'n klein werkje? Niet veel toch?

nou gezien het weer volop gebruikt gaat worden voor de volgende evenementen lijkt t me dat je toch nog wel wat kan vragen toch of zie ik het nou verkeerd

maar ja ik leg het ook altijd van te voren uit in ieder geval :D

In het logo zat de naam van het evenement met jaartal plus een soort ondertitel. En die naam en die ondertitel is weggegumt en daarna er weer ondergetypet zonder het jaartal en in een ander lettertype. Het logo wordt ook al gebruikt, het staat op de website bij het persbericht. Ik kan er dus ook vanuitgaan dat het logo naar andere media is gestuurd. Had hij geen bericht rondgestuurd met een link naar het persbericht, had ik het waarschijnlijk niet eerder gezien dan wanneer er posters en/of folders van gemaakt zouden zijn.

Natuurlijk had het minder tijd gekost om een 4 in een 5 te veranderen, of het jaartal verwijderen, zoals de tekst nu is, dat hadden ze toch gewoon kunnen vragen!

Ik wil ze wel een e-mail /bief sturen, maar hoe zet ik het erin?

Ik zit in ieder geval te denken een mail te sturen met de vraag om, ivm het schenden van de copyrights, het logo van de website af te halen en dat ze er ook voor moeten zorgen dat de overige media het logo niet gebruikt totdat dit is opgelost.

(Bewerkt door Mr Wimpy om 18:48, 9-07-2005)

Het gaat hier niet om kosten maar op bescherming van de auteursrechten.
Niemand heeft zonder toestemming van de eigenaar/ontwerper het recht zonder toestemming aanpaasingen te doen aan logo's posters of wat dan ook.

Het is voor iedere 'klant' erg makkelijk en FATSOENLIJK even de ontwerper te bellen om te vragen of ze dat mogen doen, en zo niet, wat het dan kost om het te laten aanpassen.

Indien de ontwerper wordt gepasseerd lijkt het mij verstandig dat deze kontakt opneemt met de klant om alsnog tot een zakelijk verstandige oplossing te komen. Gaat de klant daar niet op in dan kan de ontwerper zonder problemen een faktuur zenden die redelijkerwijs de kosten van het overnemen van het eigendomsrecht vertegenwoordigen.
Gaat de kloant daar ook niet op in of wil de ontwerper daar geen faktuur voor maken én wil de klant zijn actie niet ongedaan maken, dan heb je alle recht om een zaak tegen deze klant te beginnen.

Zo simpel is het.

Zo simpel is het inderdaad maar je bent er wel een hoop geld aan kwijt om je gelijk te halen...

even wat uitleg over de regelgeving

het auteursrecht bestaat uit
1. exploitatierecht
2. persoonlijksheidsrecht

beide rechten behoren in principe de auteur toe

Het exploitatierecht heeft er bijvoorbeeld betrekking op of een logo of iets dergelijks ook het volgend jaar gebruikt mag worden en op boxershorts als het oorspronkelijk voor een poster ontworpen is.
Het exploitatierecht is geheel of gedeeltelijk overdraagbaar. Bijvoorbeeld de auteur hoeft geen toestemming gevraagd te worden en hoeft niet extra betaald te worden als het logo ook volgend jaar gebruikt wordt, maar wel als het op andere zaken dan op drukwerk gebruikt wordt (boxershorts). Precies zoals partijen afspreken.
Het persoonlijkheidsrecht behoort de auteur toe en kan niet overgedragen worden. Het heeft tot doel de auteur te beschermen tegen 'verkrachting' van zijn creatie. Hiervan kan met name sprake als het een kunstzinnige uiting is en de auteur reputatie ontleent aan zijn werk, bijvoorbeeld vanwege een kenmerkende stijl. Het persoonlijkheidsrecht heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat je een architect (of zijn erfgenamen, wanneer hij wel maar nog niet zo lang geleden overleden is) om toestemming moet vragen als je een pand dat door hem ontworpen is, wilt verbouwen.

In het geval van deze forumposting voelt de poster zich met name gefrustreerd vanwege de aantasting van zijn werk. Hij kan formeel vanwege het persoonlijkheidsrecht hier tegen optreden (maar via de juridische weg is dat een heel gedoe).
Maar indien het exploitatierecht niet expliciet is overgedragen, behoort hem dat nog altijd toe en kan hij ook daartegen formeel optreden.

Je zegt dat dat exploitatierecht niet expliciet is overgedragen. Maar dat gebeurt zelden expliciet - het ligt voor de hand dat de opdrachtgever die een ontwerp laat maken (en betaalt) het dan ook mag gebruiken. Volgens mij gaan rechters er in zulke gevallen dan ook vanuit dat het exploitatierecht "impliciet" is overgedragen.

Er bestaan natuurlijk verschillende boeken over dit onderwerp. Ik heb een boekje (titel "Auteursrecht voor ontwerpers" van mr. Vincent van den Eijnde) waar zelfs een voorbeeld instaat omtrent zo'n logo met een jaartal. Kan dat boekje nu effe niet vinden, helaas. Er is ook "Auteursrecht" van Mr. G.J.H.M. Mom, wel iets minder op ontwerpers gericht en wat formeler.

Met het 'weggummen' van een jaartal (of dat veranderen) zit de opdrachtgever inderdaad wel fout, je hebt dat logo voor dát evenement in dát jaar ontworpen. Je positie is wellicht wel wat verzwakt door je (gebrek aan) reactie toen je in de gaten kreeg dat ze er misschien aan 't sleutelen waren...

Er is een stroming in de ontwerperswereld die van mening is dat je fee als ontwerper (of bureau) voor een deel van bestaat uit een licentie; en dat je dus meer geld zou kunnen vragen als je ontwerp een jaar langer gebruikt wordt (of er bijv. een herdruk van iets komt). Sommige fotografen vinden het ook heel normaal om, als er bijv. van een folder ook een Duitstalige versie komt, nogmaals een rekening te sturen (zonder dat ze er verder iets voor doen). Dit soort zaken moet dan wel van tevoren heel duidelijk op papier gezet zijn (en zal dan niet zelden voor opdrachtgevers aanleiding zijn om maar iemand anders te vragen!). Het heeft dus niet alleen met de hoeveelheid werk (van een 4 een 5 maken) te maken.

Zelf vind ik dat het ook wel van 'klantvriendelijkheid' getuigt als je even die 4 in een 5 verandert. Hangt er dan natuurlijk ook vanaf in hoeverre je nog vervolgwerk verwacht van deze klant.

Ik zou nu in ieder geval, "ter lering en vermaak" van zowel jezelf als je klant, er wat over lezen en je klant een goed onderbouwde brief sturen, om duidelijk te maken dat dit niet zo'n fraaie gang van zaken is.

[titel en URL boekje toegevoegd]

(Bewerkt door Jan van Es om 2:05, 10-07-2005)

Het boek zal ik morgen meteen bestellen.

Of ik vervolgwerk krijg is ook nog twijfelachtig. Ik vond het hier eerst niet van toepassing, maar nu we er toch op komen, de gummer zei dat hij eindelijk Creative Suite gedownload had. Dus daar zullen m'n posters en folders ook wel gaan.

Ik zal een brief en e-mail sturen naar de voorzitter van de organisatie.
Ik kan de 'gummer' hierop aanspreken, maar ik werk zelf ook al 10 jaar als vrijwilliger voor deze organisatie dus ik weet wel ongeveer hoe zijn reactie zal zijn: glimlach, kort lachje, opmerking in de trend van "wat een onzin".

Ik wil onderstaande brief sturen naar de voorzitter van de organisatie van het evenement. Om privicy-redenen heb ik namen ingekort. Denken jullie dat dit een goede, duidelijke brief is? Moet ik nog iets aanpassen, weglaten of toevoegen?

C. = Organisatie
M. = de voorzitter van de organisatie
T. = degene die het logo heeft aangepast
G. = Grafisch bedrijf
W. = Vormgever

+-+-+-+-+-+-+ BRIEF +-+-+-+-+-+-+

Geachte heer M.,

Ongeveer twee weken geleden ontving ik van T. een e-mail met de vraag of ik het logo van "(...) 2004: (...)" had, maar dan zonder jaartal. Een minuut later ontving ik een mail dat hij deze al had. Daarop ik hem heb gevraagd, waar hij deze vandaan had. Het antwoord was dat hij dit logo zelf had aangepast door middel van het weggummen van de naam.

Nadat ik zaterdag 9 juli een e-mail van e-m@il (dd 8 juli), met de link naar het persbericht, in mijn inbox vond, zag ik wat T. had gedaan: Hij had niet alleen de naam weggegumd, maar ook de tekst er opnieuw onder getypet, daarbij gebruik makend van een ander lettertype.

Aangezien de copyrights van dit logo niet zijn overgedragen van G. naar C., is het niet toegestaan zonder mijn toestemming dit logo aan te passen. Ik geef dan ook geen toestemming om het aangepaste logo te gebruiken en verzoek u daarom vriendelijk het aangepaste logo van de C. internetpagina te verwijderen en ervoor te zorgen dat dit logo niet gebruikt wordt in andere media, totdat deze zaak is uitgepraat.

Ik stel voor om op korte termijn een afspraak te maken, waarbij we over dit onderwerp kunnen praten en een oplossing kunnen vinden. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Ik zie uw reactie graag tegemoet.

Met vriendelijke groet,

W.
Eigenaar / vormgever

Bijlagen:   Illustratie origineel logo (...) 2004: (...)
      Illustratie aangepast logo (...): (...)

+-+-+-+-+-+-+ BRIEF +-+-+-+-+-+-+

C. = Organisatie
M. = de voorzitter van de organisatie
T. = degene die het logo heeft aangepast
G. = Grafisch bedrijf
W. = Vormgever

Ik wil onderstaande brief sturen naar de voorzitter van de organisatie van het evenement. Om privicy-redenen heb ik namen ingekort. Denken jullie dat dit een goede, duidelijke brief is? Moet ik nog iets aanpassen, weglaten of toevoegen?

ik denk dat het een keurige brief is: duidelijk, beleefd maar ook beslist;
wees je er van bewust dat niet iedereen/iedere organisatie even redelijk, verstandig, tactisch e.d. reageert, vooral een eerste snelle reactie voortkomende uit emotie (paniek) blijkt later vaak een domme te zijn en dat betekent op jouw beurt dat je heen gelegenheid moet geven deze reactie in te trekken (in plaats van meteen te gaan dreigen)

wat belangrijker is dan de tekst van de brief is te bepalen wat je wilt bereiken
- genoegdoening (vergoeding voor vermeende schade)
- herstel (voor zover mogelijk)
- voorkomen van 'verkrachten' van je werk en daarmee je reputatie
- vervolgopdrachten
- ...

Netjes, al zou ik zelf wel wat specifieker zijn. En waarom "copyrights" als we in Nederland gewoon over auteursrecht praten? "Vriendelijk doch beslist" lijkt me een toepasselijke uitdrukking.

Artikel 25.1 Auteurswet 1912:
De maker van een werk heeft, zelfs nadat hij zijn auteursrecht heeft overgedragen, de volgende rechten:
[...]
c. het recht zich te verzetten tegen elke andere wijziging in het werk, tenzij deze wijziging van zodanige aard is dat het verzet zou zijn in strijd met de redelijkheid;
d. het recht zich te verzetten tegen elke misvorming, verminking of andere aantasting van het werk, welke nadeel zou kunnen toebrengen aan de eer of de naam van de maker of aan zijn waarde in deze hoedanigheid.
[...]

Art. 27.1:
Niettegenstaande de gehele of gedeeltelijke overdracht van zijn auteursrecht blijft de maker bevoegd een rechtsvordering ter verkrijging van schadevergoeding in te stellen tegen degene, die inbreuk op het auteursrecht heeft gemaakt.

Art. 31 Hij die opzettelijk inbreuk maakt op eens anders auteursrecht, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de vierde categorie.

@Jan van Es: Bedankt voor de wetsregels.

Wat bedoel je eigenlijk met "specifieker"? Bedoel je dat ik de wetsregels die je hiervoor hebt genoemd, zou moeten integreren in te tekst van de brief?

Heb je überhaupt al de voorzitter gesproken hier over? Met andere woorden:
Is het wel een goed idee (voor de goede relatie) om meteen een "pittige"
(maar zeker correcte) brief te sturen voordat er sowieso contact is geweest?

Misschien is dit hele probleem gewoon met 1 telefoontje naar het bestuur opgelost,
begrijpen ze de hele situatie en hoef je niet met allerlei auteurswetten en brieven
aan te komen. Ik weet dat ik meer open sta als iemand me op die manier benadert.

Ik zou proberen een beetje uit te leggen wat hun - en jouw - rechten zijn in dit soort gevallen, dat is immers best ingewikkeld. Voor veel opdrachtgevers is 't toch heel simpel: ze hebben je voor dat logo, "dus" mogen ze er alles mee doen wat ze willen.

Precies,  maar ik ben er toch voor om dat eerst een beetje persoonlijker op te lossen
in plaats van meteen een brief te sturen. Omdat er ook gewoon een kans is dat ze het
meteen inzien. Zoals ik al zei, zo zou ik ook het liefst benaderd willen worden en mijn
ervaring is dan ook dat dit fijner is voor alle partijen dan meteen een formele brief
de deur uit doen..

Wat wil je nu eigenlijk?

Let wel: je staat volledig in je recht! Maar recht hebben en krijgen zijn twee heel verschillende dingen, en waarom wil je je recht halen? Het lijkt erop dat je dat enkel wilt vanuit een soort gekrenkte trots, en dat herken ik wel, maar erg constructief is zo'n brief niet: je relatie is waarschijnlijk behoorlijk naar de knoppen na het sturen van zo'n brief … het is een veel te zwaar middel voor wat ik begrijp een redelijk kleine klus is geweest waar je ook geen vervolgopdrachten van verwacht.

Oogappel heeft gelijk: gewoon bellen. Eén telefoontje en je bent waarschijnlijk klaar.

Klantvriendelijkheid kan overigens ook van jou komen … ik heb erg veel klanten gezien die weg zijn gelopen bij hun logo-ontwerpers omdat die tot het onredelijke aan toe op hun recht bleven staan - voor ieder nieuw gebruik van het logo moesten ze absurde licenties aan de ontwerper betalen. Op een gegeven moment gaat dat zich tegen je keren.

Het is waarschijnlijk voor jou nog geen vijf minuten werk om het nieuwe jaartal erin te voegen en het goede logo toe te sturen. Ga je daar een factuur voor vijf minuten voor sturen? Ga je licentiekosten rekenen voor het nieuwe jaar? Lijkt me dat je dat niet van plan was, en dus lijkt het enkel het feit te zijn dat ze jou niet gevraagd hebben dat zeer doet. En dat snap ik wel, dat is ook vervelend, maar geef ze dan de kans het alsnog bij jou neer te leggen: lever het nieuwe logo even goed aan (met de zin erbij: " hier heb je tenminste een goed logo, want wat jullie er nu op hebben staan kan echt niet" - tegelijkertijd degradeer je daarmee de gummer tot de prutser die hij kennelijk is) en bied je  diensten opnieuw aan. Overigens: als je ook de rest van de communicatie hebt verzorgd, gaat het misschien verder dan alleen een logo? Kunnen dus ook niet zomaar alle brochures en posters worden teogepast, als jij die hebt gemaakt.

Dus nogmaals: slik je trots in, bedenk wat je het liefste zou willen, en maak daar werk van. Je staat in je recht, maar je recht halen betekent in ieder geval: nooit meer werk voor ze doen (en je weet nooit waar de mensen die hier zitten nog eens terecht komen!). Dus als je de relatie goed wilt houden: investeren in die club! Besteed die vijf minuten goed en lever ze een fatsoenlijk logo. Bel ze op en vertel dat ze wel goed naar de kwaliteit moeten kijken … biedt aan ze te helpen. Daar maak je vrienden mee.

En bedenk verder dat het afkopen van een licentie op een logo direct in verband staat met het bedrag dat voor de ontwikkeling is betaald (normaal gesproken tussen de 50 en 200% van de ontwikkelingskosten). Als dat geen hele hoge bedragen zijn geweest, valt er dus helemaal niet veel geld te halen hier … en het zijn sowieso eenmalige betalingen: de klant ben je dan kwijt, en je logo ook. Plus dat je dan de naam hebt een lastige te zijn …