Stel; ik heb een plaatje dat uit onregelmatige zwarte en witte vlakken bestaan. En daarover heen wil ik tekst zetten. Bestaat er dan een optie dat de tekst uitzichzelf op de zwarte delen wit is en op de witte delen zwart?
Oftewel, dat de tekstkleur zich aan past aan de ondergrond en altijd het negatief is van de kleur die er onder zit.

ff uit m'n hoofd hoor, laag maken van zwart wit achtergrond
laag dubliceren en negatief maken, tekst boven op die laag
zetten en dan een knipmasker maken. voila, je kan dan ook
nog schuiven en schalen met dat knipmasker.

Onder het pathfinder paletje (in ieder geval in Illustrator 10 - oudere weet ik niet meer uit mijn hoofd) zit de optie "exclude overlapping shape areas". Die doet automentatisch wat jij wilt. Is ook nog schuifbaar.

Zet de tekst om naar een outline, selecteer vervolgens de tekst en je zwart/wit patroon eronder en ga eens experimenteren met de mogelijkheden van het pathfinder palet. Mogelijk dat je hier en daar een uitsnede qua kleur moet aanpassen (door deze met het witte selectiepijltje te selecteren), maar zo moet je een heel eind kunnen komen!

Wat Tomorrowstand aangeeft is het makkelijkst.
De PathFinder zit er ook al in sinds versie 7 of zo.
Natuurlijk wel de tekst eerst omzetten in paden !
Hoewel, misschien hoeft dat in 10 of CS niet...

In Illustrator 10 hoef je de tekst al niet meer om te zetten ... erg handig allemaal.