Een waarschuwing: wees voorzichtig, zeker als je speelt met de fonts in de Systeem-bibliotheek!![news]Zoals ik ook aangegeven heb tijdens de presentatie afgelopen zaterdag, is mijn doel tweevoudig. Allereerst is het de bedoeling om inzicht te krijgen in alle plekken waar fonts staan in OS X (en Classic, wanneer deze geïnstalleerd is), zodat het helder is waarom de font-lijsten in programmas soms zo lang kunnen zijn. Als het éénmaal helder is waar de fonts staan, is het vervolgens van belang hoe die font-lijsten korter gemaakt kunnen worden, en hoe je precies weet wat je in je systeem hebt staan. Vervolgens is een ieder vrij om gebruik te maken van zijn/haar favoriete fontmanager.
1) Over locaties
Het is allemaal wat, maar er zijn dus uiteindelijk 6 locaties waar OS X op zoek gaat naar fonts om te activeren. En dit is zelfs voordat je überhaupt gebruik hebt gemaakt van bijv. Suitcase, want fonts op deze locaties zijn dus altijd actief en beschikbaar. In volgorde van belangrijkheid (en tevens de laadvolgorde, hierover later meer) zijn dat:
a) Fonts die geplaatst zijn in ~/Bibliotheek/Fonts. Deze fonts zijn alleen beschikbaar voor jou als gebruiker, en alle programma's onder OS X. (Dus NIET onder Classic)
b) Fonts die geplaatst zijn in HD/Bibliotheek/Fonts en dus beschikbaar zijn voor ALLE gebruikers in OS X.
c) Netwerklocatie. Dit is eigenlijk alleen van toepassing als je gebruik maakt van OS X server en daarop een speciale share aanmaakt. Daarmee zorg je er wel voor dat ALLE gebruikers binnen je lokale netwerk dezelfde fonts gebruiken! Kan interessant zijn maar is 9 van de 10 keer niet van toepassing.
d) Fonts geïnstalleerd onder HD/Systeem/Library/Fonts. Dit spreekt bijna voor zich. Hierin staan fonts die noodzakelijk zijn op systeem-niveau. Je kan hier alleen dingen uit verwijderen na het invullen van je admin-wachtwoord. Toch kan het interessant (zelfs noodzakelijk) zijn om deze op te schonen. Hierover later meer.
e) Fonts die zijn geïnstalleerd onder HD/Systeemmap/Fonts (Classic dus). Mocht je veel met Classic-programma's doen dan is het raadzaam om al je fonts in deze map te stoppen. Fonts in deze map zijn beschikbaar voor ALLE programma's, zowel in Classic als in OS X. Maar er ontstaan ook conflicten met bijv. Arial, Geneva, Helvetica en noem er zo nog maar een paar. Welke van de twee versies je dus gebruikt is STERK afhankelijk van de noodzaak om bestanden in Classic te openen/bewerken. Gebruik je Classic niet voor je ontwerpwerk, kies dan voor de versie die onder één van de eerder genoemde locaties staat.
f) Fonts door applicatie zelf geïnstalleerd. Denk hierbij aan fonts die Adobe in HD/Bibliotheek/Application Support/Adobe/Fonts zet.
Zoals eerder gezegd staan deze fonts op laadvolgorde, ofwel de volgorde waarin OS X op zoek gaat naar fonts om te activeren. Alhoewel je hier in het dagelijks gebruik bijna nooit mee te maken zult hebben, is één ding belangrijk om te begrijpen: de laadvolgorde bepaalt welk font als eerste actief wordt. Heb je bijvoorbeeld een Helvetica geplaatst op locatie a) en één op locatie b), dan zal de Helvetica op locatie a) geladen worden. Maar na deze spoedcursus heb je van dat laatste natuurlijk helemaal geen last meer.
2) Over Font locaties deel 2
Goed, de 6 locaties hebben we gehad. Als je uiteindelijk alles hebt opgeruimd heb je wat mij betreft maar met twee locaties te maken: locatie e) als je veel met Classic doet, of locatie b) voor al het andere gebruik.
3) Over het opruimen
Een schone installatie van Tiger heeft geen enkel fontconflict tot gevolg, hooguit een hele lading Arabische en Aziatische fonts die je toch niet gebruikt. Locatie a) is maagdelijk leeg, fonts staan alleen op locatie b) en uiteraard ook een aantal in d). Toen bedacht je je dat je Classic toch ook wel nodig had, dus een schijf in de speler, een paar kliks verder en klaar is klara/kees. Maar je bent ook wel direct een zeven-tal dubbele fonts verder, tussen locatie d) en e). Maar, zoals de meesten ga je gewoon lekker verder. Office 2004 wordt in de speler geschoven, kwartier verder en fontlocatie a) is ineens niet maagdelijk meer. Erger nog, het zevental fonts is ineens drie-dubbel geworden!
Okee, ik laat me meeslepen, maar bovenstaande is eerder regel dan uitzondering. De korte conclusie is vrij simpel, en dat is dat fonts gewoon een rommel is na de gemiddelde installatie. Gelukkig is het opruimen ook vrij simpel. Een goede tip is het aanmaken van een map, met daarin een aantal mappen vernoemd naar de locaties waar de opgeruimde fonts vandaan komen. Het is raadzaam om fonts te verplaatsen en niet linea-recta te verwijderen. Daarmee heb je in ieder geval nog de originelen mocht de poep ooit tegen de ventilator kletteren.
4) Over het opruimen deel 2
In de vorige versie van deze beschrijving heb ik veel moeite gedaan om alle fonts aan te geven die je eventueel mag verwijderen. In deze versie pak ik het andersom aan, want ik geef gewoon een weergave van de meest naakte waarheid: het minimum aantal fonts want OS X/Classic/Office 2004 nodig heeft om te functioneren
Voor het Systeem (locatie d)
Courier.dfont
Geneva.dfont
Helvetica.dfont
Keyboard.dfont
LastResort.dfont
LucidaGrande.dfont
Monaco.dfont
Sinds Tiger: AppleGothic (Let op! Deze staat niet op het lijstje dat zaterdag meegegeven is!)
Je leest het goed, alles wat dus in de map HD/Systeem/Bibliotheek/Fonts staat kan je verplaatsten, behalve de bovenstaande fonts. Aangezien dit letterlijk een systeem-map is dient het daadwerkelijk verwijderen van fonts uit deze locatie gepaard te gaan met een beheerderswachtwoord. Vervang de Courier.dfont en Helvetica.dfont door je favoriete Postcript-variant. En zorg dat je na elke wijziging op deze locatie een Herstel Bevoegdheden doet in Schijfhulpprogramma!
Voor Office-pakketten (Locatie is niet zo belangrijk, als ze maar actief zijn.)
Arial
Arial Black
Tahoma
Trebuchet MS
Verdana
Webdings
Voor Classic (locatie e)
Charcoal
Chicago
Geneva
Monaco
Ik maak persoonlijk geen gebruik meer van Classic, dus ik heb met locatie e niets van doen. Verder heb ik dus nu in locatie d alle bovenstaande fonts geplaatst behalve die voor classic. (Nogmaals: direct gevolgd door een herstel volumebevoegdheden in Schijfhulpprogramma!) Het gevolg is dat ik een absoluut schoon systeem heb, en ik vrij ben om lettertypes toe te voegen zoals ik zelf wel. Mocht er een programma geïnstalleerd worden dat een bepaalt lettertype vereist, kan ik dat makkelijk toevoegen (of verwijderen natuurlijk.)
Bovenstaande minimum aantal fonts draait bij mij nu een maand zonder noemenswaardige problemen. Ik gebruik persoonlijk ook veel Pages en Keynote, en veel van de themas maken gebruik van lettertypes die bij installatie geplaatst worden in locatie b) Daar heb ik dan uiteraard wel problemen mee, maar dat is een relatief kleine ergernis.
Probeer voor de lol Word maar eens op te starten met de bovenstaande hoeveelheid fonts. Een verademing!
5) Over Lettertype-catalogus en -beheer
Ik zweer bij Lettertypencatalogus (vanaf nu: Fontbook) om fontconflicten op te sporen en op te lossen. Een zwart bolletje achter een fontnaam betekent dat hier meerdere versies van zijn. Met een klik op het driehoekje voor de naam zie je meteen een overzicht van het aantal families , al dan niet met een bolletje achter de naam. Door even met je muis over één van de namen te blijven hangen krijg je informatie over onder andere de locatie. Duurt dit te lang, dan kan je middels het menu Voorvertoning->Toon lettertypeinfo uitgebreide informatie verkrijgen die min of meer permanent beschikbaar is.
Het is essentieel om 1 font te kiezen, en het andere te verplaatsen/verwijderen van de aangegeven locatie. Dit ten opzichte van het simpelweg uitschakelen wat er gebeurd als je in Fontbook "Los Fontconflict op" kiest. Om het makkelijk te maken kan je direct vanuit Fontbook middels een ctrl-klik op de fontnaam kiezen voor Toon fontlocatie, waarmee het gewenste font direct in een nieuw venster actief is. Apple-R als toetsencombinatie heeft hetzelfde effect.

Op dit moment heb je een maagdelijke computer, los van (drie)dubbele fonts, Chinese tekens en ellenlange fontmenus. Je bent volledig vrij om gebruik te maken van je favoriete fontbeheerder, welke dat dan ook moge zijn. Persoonlijk maak ik verder geen gebruik van iets anders dan FontBook: vergeet dan niet om onder de voorkeuren even te kiezen voor de lokatie waar je fonts naartoe verplaatst wil hebben. Staat deze op Computer dan zullen fonts geïnstalleerd worden onder b), lokatie a) is de aangewezen plek wanneer Gebruiker de aangewezen optie is. Het enige wat op FontBook aan te merken is het volgende: als je gebruik maakt van veel fonts, dan zullen deze ook allemaal letterlijk verplaatst moeten worden. Iets dat op de lange termijn nadelige gevolgen kan hebben voor je fonts. [img=right]http://www.macfreak.nl/~redactie/Lettertypen/actievefonts.png[/img] Tweede punt is dat werken met FontBook eigenlijk hetzelfde is als alle fonts zelf in locatie b) zetten. Vervolgens kan je ze wel heel makkelijk met FontBook deactiveren.
Werk je veel met een paar honderd vaste fonts, dan is dit de makkelijkste manier. Nog een kleine tip: sinds Tiger worden ook submappen geactiveerd. Een map genaamd ANWB met daarin alle fonts voor de ANWB, geplaatst in b), zal gewoon geactiveerd worden. Erg prettig!
Bovenstaande procedure kan natuurlijk altijd: iedere klant waar ik tot nu toe geweest ben heeft altijd een vast aantal fonts, voor de grote klanten. Wie meer flexibiliteit wenst, of bijvoorbeeld hangt aan auto-activatie (brrrr) komt dan automatisch uit bij de grote jongens, waarvan op dit moment het programma van Linotype mijn absolute voorkeur heeft.
In conclusie: voor 70% van de gevallen die ik in mijn dagelijkse werk tegenkom is een programma als Suitcase volstrekt overbodig. De overige 30% zijn er zeer zeker bij gebaat, maar zelfs dan heeft Linotype op dit moment de beste papieren in huis. Ongeacht je wensen en voorkeuren, een opgeruimde basis is wat mij betreft essentieel.
Zegt het voort!
Bovenstaande verslag is een samenvatting, danwel nederlandse vertaling van onder andere een PDF en een andere bron, die echter tijdelijk off-line lijkt te zijn. Verder gebaseert op persoonlijke ervaring.
[/news]
Een waarschuwing: wees voorzichtig, zeker als je speelt met de fonts in de Systeem-bibliotheek!!