Via systeemvoorkeuren taal en regio kun je afkortingen definieren die wanneer je ze typt zeg maar uitvouwen. b.v. wanneer je izjz intypt wordt dit ik zie je zo. Dit werkt in alle programma's behalve Firefox.

Moet ik daar eerst iets instellen of een addon voor installeren?

Zelf nog niet geprobeerd, maar misschien zo:
http://osxdaily.com/2010/07/23/set-up-text-substitution-in-mac-os-x/

Niet alle programma's kunnen dat; het Help document spreekt over: In veel programma's kun je tekst en leestekens automatisch laten vervangen.

Hier heeft iemand dezelfde vraag over Chrome; misschien is eenzelfde oplossing voor FF.

PS: je bedoelt Systeemvoorkeuren>Toetsenbord>Tekst?

Wil je meer dingen kunnen vervangen op deze manier dan kun je eens kijken naar TextExpander. Ik heb daar best veel mee gedaan.

Zo wordt @DNS bijvoorbeeld: 208.67.222.222 en 208.67.220.220 (OpenDNS.com)
Dit scheelt een boel wanneer je weer eens oplossingen moet aandragen waarbij websites het niet altijd doen.

Allereerst, zeer veel dank voor jullie reacties. Ik denk at ik uiteindelijk een oplossing heb gevonden.

@puk, deze menuoptie vind ik wel in programma's als Mail en TekstEditor, helaas niet in FireFox.

@Flix, ja, inderdaad die bedoel ik. Ik kwam daar altijd via Taal en Regio en dan de knop toetsenbord voorkeuren. In je link gaat het om terminal opdrachten voor Safari. Daar werkt het bij mij al prima. Daar verander ik liever niets aan. Met de term auto text expander zoals die in jouw link wordt genoemd ben ik op zoek gegaan naar een add-on for FireFox. Die zijn er wel maar nog niet voor de laatste versie van FF.
Zo heb ik bv FoxReplace geprobeerd, dat ziet er goed uit maar wil na het toevoegen van een tekst dat niet opslaan.

@Sypie, van het programma in jouw suggestie begrijp ik niet zoveel. Ik moet dan toestaan dat het programma controle over mijn computer krijgt en ik moet mij inschrijven met een email adres. Is dit niet een beetje met een kanon op een mug schieten?
Hierdoor ben ik wel op het programma QuickKey gestoten. Ik denk dat dit is wat ik zoek. Het staat in de mac App Store of ook hier: http://quickkey-app.com