[img=right]http://www.euronet.nl/users/studea/macfreak/jakob.jpg[/img]Web-goeroe en interface-deskundige Jakob Nielsen heeft in zijn meest recente column zijn venijnig vonnis geveld: de typische "Mac-achtige interfaces" zoals die bij vrijwel alle computersystemen in gebruik zijn, voldoen niet meer. Software die gebaseerd is op de "WIMP"-elementen (Windows, Icons, Menus en Pointer) en die werkt volgens "WYSIWYG" (What You See Is What You Get) heeft zijn langste tijd gehad. Een bepaald doel voor ogen hebben en dan zelf weten of moeten uitzoeken welke handelingen stapsgewijs nodig zijn, is na ruim 20 jaar een te complexe bezigheid geworden.
Heeft hij gelijk ? Mwoh, deels.

Onlangs berichtten we nog over Microsoft die na 11 versies Office een andere oplossing is gaan zoeken om hun programma's en gebruikers te laten doen wat ze willen doen. En nu vindt Nielsen het ook wel welletjes. WYSIWYG is alleen nog maar goed voor de uiteindelijke weergave van het eigen resultaat en van belang in de grafische of anderszins visuele sector. Niets minder maar liever niet méér dan dat. Waarom niet méér ? En wat is dan de oplossing voor het bereiken van een doel?

Intelligente en resultaat-gerichte software die het einddoel kent en begrijpt en dat meteen als optie(s) biedt zal alle tussenliggende stappen verhullen. Sterker nog, de te kiezen optie hoeft niet eens het eigen einddoel exact te weerspiegelen. De gebruiker wil "dat soort brief" of "zo'n soort CD-hoesje". Vaarwel WYSIWYG ! Goodbye commando's ! Ik kies en klik en klaar.

Zou dat de Heilige Graal voor de komende 20 jaar zijn ?
Wizard-achtige functies, lint-achtige hulpbalken, die je continu assisteren door suggesties te bieden ? Voor gebruikers die niet weten wat ze (moeten) doen is het al geruime tijd een verdienstelijke aanpak. Templates en Thema's geven al langer aan wat er te behalen valt en de gebruiker mag de gewenste bestemming selecteren. Maar wat als je iets anders wil, of iets bijzonders, of donders goed je vak kent en weet welke vervelende problemen je onderweg zal tegenkomen ? Alsof alle denkbare doelen zo simpel kunnen worden bereikt...

Voor de doorsnee Office-gebruikers die ook nooit rekening houden met de uitgekiende indeling van het eigen briefpapier, die nooit anders durven kiezen dan Times, die denken dat ze met een website-uit-blik zullen opvallen, is deze nieuwe koers wellicht prima. Het is niet veel anders dan de PowerPoint-wizard die zelfs zo ver gaat om je te vragen of je "slecht of goed nieuws" moet presenteren (en dan de geschikte invulling voorstelt). Apple doet overigens niet veel anders met de iApps: "kies maar een thema (bruiloft, verjaardag, strandvakantie, etc.) en een doel (boekje, dia-show, website, nieuwsbrief, etc.) en wij doen de rest".

Prima voor consumenten en kantoor-dreutels (niks mis mee) en als deze resultaten uit de koker van Apple komen dan zien ze er ook nog smakelijk uit. Maar iets 'eigens', iets 'aparts' is daarin ver te zoeken. Inhoudelijk bevat het allicht de eigen informatie (hoewel, ik denk weer aan de PowerPoint-wizard) die het verschil maakt, maar gaat het echt zo weinig verder ? Ik denk dat veel gebruikers èn softwaremakers zich nog zullen vergissen in de complexiteit die gebruikers niet "moeten" maar "willen" uitvoeren. Als het einddoel waard is om er mensen over te laten nadenken en eraan te laten werken, dan is er wellicht meer nodig dan het bieden en laten aanklikken van een behulpzaam lintje of de "Go!" knop naast die fraaie website met baksteen-patroon ("want ik ben een makelaar").

Ik ben het -deels- eens met Nielsen, maar deels ook eens met die paar procenten vakmensen die een gereedschap GOED weten te hanteren en zo betere of bijzondere resultaten weten te behalen. Tijd voor Apple om de diepgravende en hoogdravende "Think Different" campagne weer eens op te poetsen. Veel vakwerk is namelijk allesbehalve simpel maar heerlijk complex !

Ik ben het trouwens op een ander punt totaal oneens met Nielsen.
Zijn eigen column is een toonbeeld van slechte leesbaarheid.
Maar daarover heeft hij mij nog nooit teruggemaild...

Ik vind zijn verhalen over "het grote publiek" altijd wel goed om te lezen. Als 'computer-nerd' realiseer je je soms niet dat het publiek waar je voor ontwerpt de dingen soms heel anders begrijpt dan je ze bedoelt. Dat vind ik dus prima. Maar inderdaad, dit geldt niet voor elk terrein.

Voor specialisten werken hele andere zaken dan voor de massa. Het voorbeeld van Office geeft dit mooi aan. Het is voor normale mensen te ingewikkeld geworden. Maar een programma als Photoshop bijvoorbeeld is ook ingewikkeld, maar juist wel geschikt voor zijn taak.

Tja, Nielsen heeft duidelijk niet voor niets een bril op...

Wat hij hier zegt is een beetje onzin en nikszeggend.
Er is helemaal niks mis mee met out-of-the-box denken maar wat zegt hij in z'n column?
1 waarom WYSIWYG zo populair is geworden.
Hij suggureert dat menu's, knoppen etc... WYSIWYG is. En dat WYSIWYG gelimiteerd is.

2 mensen kunnen functionaliteit niet vinden
Weer volgens hem is WYSIWYG gelimiteerd omdat mensen de functies niet kunnen vinden. Het heeft eerder te maken met het ontwerp van je applicatie. MS Office zit uitermate slecht in elkaar en dit heeft niet veel te maken met WYSIWYG.

3 mensen zijn verplicht om functionaliteit te vinden omdat ze met "niks" beginnen
Natuurlijk is dit belangrijk om aan te pakken in je applicatie, niks nieuws ofzo. Maar kijk wat de user wilt, heel veel users willen met niks beginnen zodat ze later in het process nog alle controlle hebben over hun document omdat ze precies weten hoe alles is opgesteld en hoe alles is aan te passen. Dat is ook waarom ik tegen wizards ben. Veel "wizards" zijn enkel van nut wanneer het programma verkeerd in elkaar zit.

4 dat compleet voorgebouwde layouts beter zijn zodat de mensen geen functionaliteit hoeven te zoeken.
Er is geen "avarage user", iedereen wilt wat anders. Als er gebruik gemaakt wordt van een vantevoren gemaakte template zal de user toch nog veel willen veranderen en de functionaliteit moeten opzoeken.

5 hoe geweldig MS' design team wel niet is.
Excuuse me??!?!?!?   Voor mensen die zeggen dat ik het dan maar beter moet doen, daar ben ik nu daadwerkelijk ook mee bezig.

Een computer is per definitie NIET gemaakt voor een aantal vaste handelingen : een computer is open en moet je toelaten om gelijk wat te doen, zelfs dingen waarvan de makers geen idee hadden dat het kon.
Wat Nielsen beschrijft is geen computer maar een toestel : een broordrooster roostert brood en hoeft dus maar een knop, een iPod speelt muziek en heeft daarvoor een interface die het spelen heel makkelijk maakt en - net zoals Nielsen beschrijft - alle tussenliggende stappen verhult.
Hij heeft wel gelijk als hij stelt dat het grote publiek niet kan volgen. En dus zou het grote publiek beter af zijn met een internet apparaat om te browsen, een tekstverwerker om teksten te verwerken, een rekenmachine om te rekenen (of bestaat dat al?) etc... . Maar computers zullen complex blijven, gewoon omdat ze voor alles geschikt moeten zijn.
Vind ik toch.

Al 30 jaar moet ik digitale teksten met spaties schoon maken,
dus daar heeft WYSIWYG ook niks wereldwijds aan verbeterd...
Mensen blijven mensen en velen blijven structuurloos werken.

Ik denk dat in de windows wereld er nog veel verbeterd kan worden ten aanzien van de menu's en windows waarmee je de computer bestuurt. Met mijn overgang naar Mac heb ik gemerkt dat Mac veel slimmer in elkaar zit. Ik weet niet of deze man zijn mening over WYSIWYG vormt vanuit welk standpunt, maar met hem eens ben ik het zeer zeker niet.

Ik denk dat er hier een paar zaken door elkaar gehaald worden. Nielsen heeft absoluut gelijk, maar het type werkwijze dat hij beschrijft zal vooral online via internet z'n beslag gaan vinden. Allerlei digitale 'diensten' die als een soort wizzard worden aangeboden.

Platform-onafhankelijk, overal toegankelijk een proces simplificeren dat normaliter alleen door specialisten gedaan kan worden. Een simpel voorbeeld is het online op laten maken van advertenties via templates door marketing-medewerk(st)ers. En die hebben totaal geen grafische achtergrond, maar dat is dan ook niet nodig.

Of zo'n werkwijze ook op de computer zélf standaard zal worden waag ik te betwijfelen. Hoewel ik mij wel een 'standje simpel' voor kan stellen waardoor de achterliggende componenten van een OS worden gebruikt om een versimpelde GUI te presenteren aan de gebruiker (lang leve de opbouw van Mac OS X, in dat geval). Maar of dat de 'generale' werkwijze op de computer zal worden..? Online wél. Maar off-line niet, denk ik...

[ Ger ]

Zo nieuw is dit toch niet? Ik vind de fotoboek-functie in iPhoto er een mooi voorbeeld van. Klikken op wat je wilt hebben. Kun je creatief zijn? Niet echt. Ziet het er gelikt uit? Dat wel. Is het makkelijk voor de computergebruiker die liefst zo snel mogelijk en zonder veel kennis iets in elkaar wil zetten? Dat zeker.

Ger Nijkamp om 12:07, 11-10-2005
Ik denk dat er hier een paar zaken door elkaar gehaald worden. Nielsen heeft absoluut gelijk, maar het type werkwijze dat hij beschrijft zal vooral online via internet z'n beslag gaan vinden. Allerlei digitale 'diensten' die als een soort wizzard worden aangeboden.

Platform-onafhankelijk, overal toegankelijk een proces simplificeren dat normaliter alleen door specialisten gedaan kan worden. Een simpel voorbeeld is het online op laten maken van advertenties via templates door marketing-medewerk(st)ers. En die hebben totaal geen grafische achtergrond, maar dat is dan ook niet nodig.

Of zo'n werkwijze ook op de computer zélf standaard zal worden waag ik te betwijfelen. Hoewel ik mij wel een 'standje simpel' voor kan stellen waardoor de achterliggende componenten van een OS worden gebruikt om een versimpelde GUI te presenteren aan de gebruiker (lang leve de opbouw van Mac OS X, in dat geval). Maar of dat de 'generale' werkwijze op de computer zal worden..? Online wél. Maar off-line niet, denk ik...

[ Ger ]

Niemand heeft absolute waarheid in pacht, ook deze [kuch] "interface-guru".

Zelfs **kuch** ik niet...

   

[ Ger ]

KUCH ! Ik wèl, althans een beetje, op dit terrein...

Nielsens webstek ziet er erg vreselijk uit. Wie wil die enge
lap tekst lezen, hoe interessant de inhoud ook mag zijn?
Gelukkig is er Tofu om zijn stevig gerecht een beetje
in hapklare porties te presenteren.

(Bewerkt door michelvdb om 16:16, 11-10-2005)

Wat hóest iedereen hier toch..! Hebben we een najaars-virusje
rondwaren binnen de MacFreak gelederen..?

   

[ Ger ]

DIE VENT IS GEK    
hoort thuis in het gekken huis
WYSSIWYG das waar om mensen een computer kunnen gebruiken
als een computer allemaal zelf dingen gaat verzinnen komt het nooit meer goed
Kunnen we heledagen papa en mama uit leggen hoe het ook al weer werkte!!! want die begrijpen er niets van
Kijk maar naar Xtra Problems   werkt echt perfect
sevice pack 2 maakte het nog veel beter !!! Wizard zegt ja ga ik doen maar onder tussen bekijk het lekker maar , deze dingen bieden niet vaak wat mensen willen
en als het fout gaat ben je helemaal de pineu kun je helemaal niets meer veranderen
Wanneer gebruik je nou een standaard layout nooit!
als een computer gaat denken wat ik wil gaat het natuurlijk ook vaak fout
Kijk naar T9 sms functie worden worden automatisch aan gevuld das zo fcntie waar hij het over heeft
werelds NOT staat bij mij gewoon uit. Waarom?  het is te langzaam, ik heb geen absolute controle. Vaak komen   de woorden niet voor, en als ik ze er in moet zetten duurt het langer om dat ik door menus heen moet surfen . of hij pakt ze niet automatisch omdat een ander woord ook ze zelfde letters heeft.
voor hele simpledingen leuk maar niet echt iets voor mij . en zeker niets voor een OS een computer moet niet denken die moet doen!



(Bewerkt door mikey om 18:17, 11-10-2005)

Ik ben het eens met Nielsen.

Wat hij voorstelt is een beweging in de computersoftwarewereld die we jaren geleden ook al in bijvoorbeeld de doe-het-zelf zaken hebben gezien. Vroeger stonden die vol met losse planken, plaatmateriaal, buizen en inventief gereedschap om het te bewerken tot iets wat je er zelf in zag. Een deur, een kast, een huis desnoods. Tegenwoordig domineren de bouwpakketten, de blisterverpakkingen met vier schroefjes, vier plugjes en een gordijnrails en kun je er zelfs mobiele telefoons kopen.

Of kijk eens in de supermarkt. In de doorzichtige plastic bakjes van de magnetron-maaltijd zie je precies wat je straks voorgeschoteld krijgt. Kant-en-klaar maaltijden hebben veel schapruimte afgesnoept van verse ingrediënten waarvan het veel minder duidelijk is tot welk eindresultaat het zal leiden. Kinderen kennen het verband niet meer tussen koe en biefstuk en zijn vaak diep geschokt als ze voor het eerst horen dat dat aaibare dier in stukjes op hun bord ligt.

Je hoeft tegenwoordig niet meer te kunnen klussen om een huis te verbouwen, niet meer te kunnen koken om een heerlijke maaltijd te serveren en als het aan Nielsen ligt niets meer van computers af te weten om er de mooiste dingen mee te kunnen maken.

Tuurlijk, er zijn smaakloos ingerichte huizen. Ja, vlugklaar eten leidt mede tot vetzucht. En nitwit computergebruikers maken soms wanstaltig oncreatieve producten op hun computer. Maar sjablonen en wizards zullen voor een groot aantal mensen de drempel om een computer te gebruiken weg kunnen nemen.

Wij MacFreaks willen zulk 'nieuws' niet horen, natuurlijk. Computers gebruiken is toch simpel? Ja, net zo simpel als het beeldhouwen van een olifant uit een onbewerkt stuk steen (gewoon alles weghakken wat niet op een olifant lijkt). Wij experts kunnen ons maar moeilijk voorstellen dat er nog mensen bestaan die het concept 'muis' met klikken, slepen, dubbelklikken en wat al niet meer kunnen bevatten.

Aan ons is Office 12 dus niet besteed. En waarschijnlijk klik je net als ik wizards steevast zo snel mogelijk weg (best lastig nog, vooral in Windows). Maar voor ons is het dan ook niet bedoeld.

En net zoals er nog altijd houthandelaren zijn die het ruwe materiaal verkopen, en markten vol met de meest exotische ingrediënten voor de heerlijkste maaltijden, zo zullen er altijd computerprogramma's blijven waarmee wij (freaks, geeks, nerds, wizkids) wolken van mist kunnen optrekken waarmee we de computerbeginner kunnen overdonderen.

Mooi gezegd !
Vooral je 'vertaling' van de Michelangelo-metafoor is geweldig:

Toivo om 11:02, 12-10-2005
...net zo simpel als het beeldhouwen van een olifant
uit een onbewerkt stuk steen (gewoon alles weghakken
wat niet op een olifant lijkt).

Die ga ik onthouden !

Maar je onderkent dus zelf ook dat het deels klopt, deels niet.
Er blijven chef-koks en timmermannen en specialisten bestaan,
en die zullen complexe handelwijzen niet schuwen, integendeel.
Simplicity (...) wordt pas nodig als de chef-kok gaat timmeren
en de timmerman zijn kostje 's-avonds klaarmaakt.

En dan nog: zouden de 'nieuwe interfaces' in staat zijn om de
schijnbare eenvoud van het gros van het werk te doorgronden,
Of is dat juist de gevaarlijkste misvatting ? Is 'n fax simpel ?
Heeft 20 jaar nadenken over een paar knopjes dat opgelost ?
Of zou een Apple iFax pas echt simpel zijn...

Yep. Ambachtslieden zullen blijven bestaan.

Nielsen pleit voor eenvoud ten bate van de maccende massa en voor de windowswezens, niet zozeer voor de elite van freaks. De massa wil gewoon dat het werkt, en freaks wensen tweaks. Dat zal nooit met elkaar te verenigen zijn.

Het kan écht: ik ken hordes mensen die blij zijn met RapidWeaver, terwijl ik mijn html het liefst maak met BBEdit. Daarom ben ik het eens met Nielsen: computers kunnen eenvoudiger. Ik zie wel wat in zijn results oriented UI die de complexiteit van wat er achter schuilgaat verbergt.