Vanaf het moment dat biometrische identificatie als Touch ID of Face ID op smartphones werd geïntroduceerd, is het de vraag geweest hoever bijvoorbeeld de politie mag gaan bij het gebruik daarvan. Inmiddels is het antwoord bekend, zowel voor België als voor Nederland.

In België is inmiddels duidelijk dat je zelfs gesommeerd kan worden je code af te geven, in Nederland is in een uitspraak van de Hoge Raad alleen het gebruik van de vinger voor het ontgrendelen toegestaan. Er is bij ons nog geen uitspraak over het gebruik van een gezicht voor het ontgrendelen, de verwachting is dat de Hoge Raad daar hetzelfde over zal denken als over een vingerafdruk.


In het arrest van de Hoge Raad staat ook hoe de zaak waar het hier om ging in zijn werk ging:

Tijdens zijn verhoor heeft verdachte verklaard dat de in beslag genomen iPhone zijn toestel is en dat niemand anders dat toestel gebruikt. Aan verdachte is gevraagd of hij de toegangscode van zijn telefoon wilde geven. Dat wilde hij niet. De officier van justitie heeft vervolgens, op grond van artikel 61a Sv, verdachte bevolen mee te werken aan het ontgrendelen van de iPhone. Verdachte is nogmaals gevraagd naar zijn toegangscode, waarna verdachte is meegedeeld dat als hij zijn toegangscode niet zou geven, verbalisanten hem, desnoods met gepast geweld, zouden boeien om zijn vingerafdruk te gebruiken om de iPhone te ontgrendelen. Verdachte heeft hierop geantwoord dat hij zijn toegangscode niet zou geven. Vervolgens is verdachte geboeid en is zijn rechterduim, zonder geweld, op de vingerafdrukscanner van de iPhone geplaatst. Hierdoor werd de iPhone ontsloten.

In Nederland zou je niet gesommeerd of gedwongen mogen worden om je code af te geven. Wil je te allen tijde voorkomen dat je in deze situatie terecht komt, dan is één van de opties om Touch ID of Face ID helemaal uit te zetten (in Instellingen → Face ID en toegangscode of Instellingen → Touch ID en toegangscode).

Een andere optie is om de SOS-noodmelding op je iPhone te gebruiken. Die activeer je door de Aan/Uit knop aan de rechterkant tegelijk met één van de volumeknoppen aan de linkerkant ingedrukt te houden. Op het moment dat je jouw iPhone voelt trillen kan je loslaten, Face ID of Touch ID zijn dan al uitgeschakeld.

Ik zou toch geneigd zijn om dan maar een pincode weer te gaan gebruiken. Aan de ene kant wil je natuurlijk het bewijs in handen krijgen, maar het lijkt me beter om dit per situatie aan de rechter over te laten, en niet "een kleine mate van dwang" te mogen inzetten… ook op mogelijk totaal onschuldige mensen die ten onrechte ergens van verdacht worden.

Ergens komt deze uitspraak van de Hoge Raad me wel een beetje vreemd over… die telefoon kun je als politie innemen, en als er toestemming van de rechter is (of als er al ander bewijs is wat de verdachte als dader aanwijst of iets dergelijks), iemand pas verplichten de telefoon toegankelijk te maken. Het klinkt nu een beetje alsof er vooraf al een dwang toegepast mag worden, terwijl iemand op dat moment nog onschuldig is (onschuld tot schuld bewezen).

“ Wil je ten alle tijden voorkomen”

Even zeuren, maar het is ‘te allen tijde’

Vreemd verhaal, er is toch wettelijk vastgelegd dat je als verdachte niet verplicht kan worden om aan je eigen veroordeling mee te werken?

@McLoe: dat wordt in het arrest ook genoemd:

Rb heeft in de kern geoordeeld dat op deze wijze toepassen van zeer geringe mate van fysieke dwang met als doel het d.m.v. vingerafdruk van verdachte biometrisch ontgrendelen van smartphone geen inbreuk op door art. 6 EVRM gewaarborgde nemo tenetur-beginsel oplevert. Daarin ligt tevens besloten dat ondergaan van deze fysieke dwang slechts geringe inbreuk op lichamelijke integriteit van verdachte opleverde. Dit oordeel getuigt niet van een onjuiste rechtsopvatting en is niet onbegrijpelijk.

De Hoge Raad vindt kennelijk dat dit een relatief kleine, en daardoor acceptabele, inbreuk is op dat principe.

@McLoe: dat wordt in het arrest ook genoemd:

Dank George, zover had ik niet gelezen

Ik vraag me af, moet die vinger dan eerst geamputeerd worden? 

Dit zijn moeilijke dingen. Privacy is een heel groot goed, maar we moeten de politie / het justitieel apparaat ook de gelegenheid geven hun werk goed te doen.

Het is sinds jaar en dag mogelijk om met rechterlijke toestemming de telefoon van iemand af te luisteren. Maar bellen en communicatie zijn niet meer wat ze twintig of dertig jaar geleden waren. Als de bevoegdheden van de autoriteiten niet op de een of andere manier aan die ontwikkelingen worden aangepast, zijn die gedoemd achter de feiten aan te blijven lopen.

Meer achtergrond stond hier al, met een update van mij van gisteren .

https://www.macfreak.nl/macfreak-cafe/verplicht-toegangscode-afstaan//

We hebben sinds een tijd zelfs een sleepwet, waarbij men niet meer gericht hoeft te tappen, maar gelijk een hoofdlijn als "deken" mag afluisteren. En dus ook onschuldige mensen in die tap mee neemt. Daar zijn ook de eerste waarschuwingen al over gegeven omdat men niet zorgvuldig genoeg omgaat met de data van onschuldigen.

Maar 't is inderdaad een heel dunne scheidingslijn: hoe ver mag je gaan, zonder gerechtelijk bevel, om de data van een onschuldige (tot schuld bewezen) onder dwang te verkrijgen? Wat mij betreft gaat dit net even de verkeerde kant op.

.. om de data van een onschuldige (tot schuld bewezen) onder dwang te verkrijgen?

Het gaat hier om iemand die verdacht wordt van een strafbaar feit, niet zomaar een willekeurige burger. De Hoge Raad maakt de vergelijking met het onder dwang afnemen van bloed- of urinemonsters, wat ook toegestaan is. Het verplicht plaatsen van je duim  op een iPhone is minder ingrijpend.

Ik kan me wel vinden in die redenering. Zonder bepaalde onderzoeksbevoegdheden vang je nooit een boef.

Over de sleepwet is hier eerder discussie gevoerd:

https://www.macfreak.nl/tips-nieuwtjes-mededelingen/waarom-zou-je-voor-of-tegen-de-inlichtingenwet-stemmen/

Wellicht dat de procedure van het huiszoekingsbevel gevolgd zou kunnen worden! Of het nu je huis is of je telefoon?

Verdacht is nog steeds onschuldig tot schuld is bewezen. En dan nog gaat het hier om een uitspraak die voorheen altijd voorgelegd moest worden aan de rechter per situatie. Als het per situatie aan de rechter wordt voorgelegd snap ik 't natuurlijk absoluut. Maar dat men nu bij een verdachte (die dus nog niet schuldig bevonden is) al zo ver mag gaan lijkt mij een recept voor problemen. Als je nu al ziet hoe de huidige instanties om zijn gegaan met de data van onschuldigen, dan is het vertrouwen ook niet bijster groot

Verdacht is nog steeds onschuldig tot schuld is bewezen.

Dat betwist ik niet. Het gaat er hier alleen om of de onderzoeksmethode gerechtvaardigd is.

En dan nog gaat het hier om een uitspraak die voorheen altijd voorgelegd moest worden aan de rechter per situatie.

Volgens mij niet. De politie was van mening dat de methode viel onder de "wettelijke grondslag onderzoek t.b.v. waarheidsvinding aan inbeslaggenomen voorwerpen, waaronder smartphones.". Deze verdachte heeft dat aangevochten en verloren, dus zal de politie in toekomstige gevallen deze methode mogen gebruiken.

Ik heb niet echt een oordeel over of we dit wel of niet moeten willen. Het gaat mij meer om de zuiverheid van het proces dat gevolgd wordt en de argumenten. Je wil niet weten wat de politie allemaal kan en mag onderzoeken als je verdachte bent. Dat je telefoon dan ook wordt meegenomen in dat onderzoek vind ik niet onlogisch. En zoals ik in dat andere draadje zei: het is nog steeds je eigen keuze of men deze methode kan toepassen.

_(spelling)

@Kapotlood: precies. Daarom is het de hoogste tijd, dat een gemengde commissie van juristen en computer- en communicatiedeskundigen aan het werk gaat, om een juridisch raamwerk te creëren met behulp waarvan in dit soort situaties op een overdachte en verantwoorde manier kan worden gehandeld. Zoiets mag niet afhankelijk zijn van een uitspraak van de Hoge Raad. Dat is veel te veel hap-snap.

Al in 1997 (uit mijn hoofd) heeft de regering een rapport doen verschijnen, waarin de noodzaak van een nieuwe regelgeving op dit gebied werd onderkend. Sindsdien is er op dit gebied echt véél te weinig  gebeurd. Ook de kennis van dit soort zaken bij de Tweede Kamer-leden schijnt zeer te wensen over te laten. In de Tweede Kamer zouden op zijn minst een paar mensen moeten zitten, die op dit gebied heel goed thuis zijn. Dat schijnt niet het geval te zijn. Kandidaat-kamerleden worden niet op dat soort kennis geselecteerd.

Big Brother/Sister vertoeft al een tijdje onder ons, meestal discreet weliswaar (cfr. databases van overheid, allerlei bedrijven, camera’s in straten en winkels, aan huisgevels). Soms werpt Hij/Zij even Zijn/Haar masker af, bv. als Hij/Zij urgent inzage wil in telefoondata. 🤒

Een andere optie is om de SOS-noodmelding op je iPhone te gebruiken. Die activeer je door de Aan/Uit knop aan de rechterkant tegelijk met één van de volumeknoppen aan de linkerkant ingedrukt te houden. Op het moment dat je jouw iPhone voelt trillen kan je loslaten, Face ID of Touch ID zijn dan al uitgeschakeld.

Die heb ik al een tijd geleden in mijn geheugen gegrift. Ik ben volgens mij best wel een keurige burger, maar zit er niet op te wachten dat politie mijn gegevens in kan zien.

Daarbij lijkt me mijn ogen dichthouden ook voldoende, want heb een iPhone met Face ID.

Ik ga mee met boiing, en zie vooralsnog geen probleem dat onderzoeksmethoden mee gaan met de technische ontwikkelingen. Als je in deze context, teksten als 'big brother' e.d. gebruikt, begrijp je denk ik niet waar het hier over gaat, terwijl boiing dat aardig probeert uit te leggen.

Ik denk dat als je eens slachtoffer bent van een misdrijf, je aardig versteld zult staan hoe vaak de recherche aan je zal melden dat ze vanwege privacy niet verder kunnen met een bepaalde richting in een onderzoek. Ik denk dat je dan een hele andere kijk op de 'bescherming van privacy' -van een verdachte- zult hebben.

Wringen en schuren zal het altijd doen, en dat is prima in een land met een gezonde rechtspraak.

Dat mijn gegevens bij de GGD op straat kunnen raken omdat ik een corona-test laat doen, vind ik veel schokkender, eerlijk gezegd.

Daarbij lijkt me mijn ogen dichthouden ook voldoende, want heb een iPhone met Face ID.

De data in jouw iPhone kan je toch juist ook vrijpleiten, of een verdenking onderuit halen?
Het is niet dat de recherche jouw data gaat oogsten, en dat doorspeelt aan derden.