Enthousiasme over Spatial Audio
23 juni 2023 - 14:35   
geplaatst door: Robert
https://www.macfreak.nl/modules/news/images/AppleMusic-icoon.jpg
Enthousiasme over Spatial Audio
Spatial Audio is een term die door de marketing-afdeling van Apple bedacht is voor Dolby Atmos. Wat ook meteen de kracht van goede marketing laat zien, want bij de term Dolby Atmos heeft de gemiddelde luisteraar geen enkel idee waar het om gaat, terwijl dat bij Spatial Audio juist wel het geval is.

De eerste pogingen om een geluid zo ruimtelijk mogelijk te laten klinken waren 5.1 en 7.1 surround sound. Maar bij Spatial Audio is er veel meer mogelijk. In plaats van een paar kanalen is het mogelijk om maar liefst 118 verschillende audio ‘objecten’ tegelijkertijd te laten horen, waarbij al die ‘objecten’ in de ruimte geplaatst kunnen worden waar de opname-technici dat willen.


Het effect is, zeker als het goed gebruikt wordt, een overtuigend gevoel van 3D geluid, waarbij bijvoorbeeld stemmen en instrumenten veel beter te plaatsen en te onderscheiden zijn.

In dit artikel van The New York Times komen een aantal musici en audio-technici aan het woord, hieronder de vertaling van een aantal van die reacties:

Alicia Keys

Citaat
We hebben elke noot, elk geluid, elk instrument en elke stem volledig opnieuw vormgegeven. Het klinkt zoals je het nog nooit eerder hebt gehoord. Ik bedoel, ik heb het zelfs nog nooit zo gehoord. Het is echt een nieuwe ervaring.
Bob Clearmountain
(mixte onder andere Bruce Springsteen’s Born in the U.S.A.)

Citaat
Muziek is voor de meeste mensen achtergrondgeluid geworden. Het is iets in je koptelefoon terwijl je andere dingen aan het doen bent. Toen ik een tiener was, luisterde ik naar een album dat ik drie, vier keer beluisterde, gewoon zittend voor mijn luidsprekers, in vervoering. Die manier van luisteren is verdwenen, hopelijk kan Atmos het terugbrengen, als we mensen kunnen laten begrijpen wat het is en het op de juiste manier kunnen laten horen.
Oliver Schusser
(vice president at Apple Music)

Citaat
Er was geen waardering voor de kunst en het werk van geluidstechnici en mixen en masteren. Dat deed ons echt pijn. Daar wilden we iets aan doen.

We wilden iets waarbij mensen meteen een verschil zouden merken. Misschien zou niet 100 procent meteen dol zijn op Atmos of ruimtelijke audio, maar iedereen zou weten dat dit anders klinkt en de hoop is dat de meerderheid de upgrade gaat waarderen.
‘Om’

Inmiddels zijn sommige musici al helemaal ‘om’, naast de enthousiaste Alicia Keys hebben bijvoorbeeld ook The Doors hun hele catalogus naar Spatial Audio laten omzetten. Maar bijvoorbeeld Fleetwood Mac doet maar één album per keer en inmiddels zijn ook zowel The Dark Side of the Moon‌‌ van Pink Floyd als Pet Sounds van Beach Boys allebei in Spatial Audio te horen.

En als laatste nog even voor de volledigheid: Apple gebruikt niet zomaar Dolby Atmos, het bedrijf heeft ook veel bijgedragen aan de ontwikkeling ervan, zowel in menskracht als geld.



#AppleMusic
Klik hier voor informatie over het onder de aandacht brengen van producten of diensten op MacFreak.
Enthousiasme over Spatial Audio
23 juni 2023 - 17:39    reactie #1
geplaatst door: Ger Nijkamp
Dolby Atmos is behoorlijk briljant bedacht. Eigenlijk niet eens voor het pure 3D effect gehalte, zoals in films etc. Het is voor het eerst dat er een geluidsformaat is dat device onafhankelijk een ruimte akoestisch kan simuleren bij het afspelen. Dat betekent dat je geluid hetzelfde ervaart alsof je bij de uitvoerenden staat in de ruimte waar het is opgenomen. Of dat muziek klinkt zoals je het op een goede stereo installatie via fatsoenlijke luidsprekers ervaart, gewoon uit twee kleine oortjes direct op je hoofd. Overigens is Dolby Atmos en Spatial Audio niet hetzelfde.

Dolby Atmos zit al opgesloten in het digitale bestand en de mix, speciaal gemaakt voor het afspelen op Dolby Atmos geschikte apparatuur. Daarbij is er vanuit de oorspronkelijke master opnamen waarin doorgaans de instrumenten en stemmen gescheiden op aparte sporen staan door een geluidstechnicus specifiek bepaald wáár in de ruimte de diverse mensen en instrumenten zich bevinden. Ze voegen achteraf in feite digitaal de fictieve 'staging' toe.

Spatial audio van Apple kun je echter óók aanzetten zonder dat het digitale bestand beschikt over de juiste broninformatie vanuit Dolby Atmos. Dan 'faked' Apple softwarematig de ruimtelijkheid van de 'platte' track. Deze methode ben ik (veel) minder over te spreken. Het manipuleert (waarschijnlijk via AI herkenning van de diverse geluidsbronnen) de geluidstrack op eigen inzicht. Dat is veel minder realistisch en je hoort ook een zekere digitale sampling terwijl dit wordt toegepast.

Ik heb dan ook 'Dolby Atmos' in Apple Music aan staan, en Spatial Audio uit. 😁 Hebben ze er bewust 'werk' van gemaakt, dan wil ik graag de Dolby Atmos versie ruimtelijk horen. Zo niet, geef ik de voorkeur aan de oorspronkelijke stereo of mono mix waar een geluidstechnicus samen met de muzikant z'n best op heeft zitten doen. Zodat je de muziek hoort en ervaart zoals deze is bedoeld, geen kort-door-de-bocht technisch trucje. Dat trouwens ook erg vermoeiend klinkt in de oren na verloop van tijd.

Leuk filmpje van Alicia Keys. Op 12 augustus ben ik zelf in de Abbey Road studio's. Wellicht laten ze dan ook dingen zien en horen rond AI (lees: de aanstaande 'nieuwe' Beatle-track) en Dolby Atmos zien en horen.

[ Ger ]
Website: gernijkamp  
Linkedin: gernijkamp
Enthousiasme over Spatial Audio
23 juni 2023 - 19:08    reactie #2
geplaatst door: MacFrankie
Spatial Audio, waar ken ik dat van?

Van Philips!
Op mijn werk heb ik al Windows, thuis wil ik geen systeembeheerder meer zijn!
Enthousiasme over Spatial Audio
23 juni 2023 - 20:57    reactie #3
geplaatst door: Ger Nijkamp
Voor zover ik kan achterhalen hebben Spatial Audio van Philips en Spatial Audio van Apple - behalve dezelfde redelijk generieke benaming en doel- technisch niets met elkaar te maken, MacFrankie. Weet jij of daar ergens wel een verband is..?

[ Ger ]
Website: gernijkamp  
Linkedin: gernijkamp
Enthousiasme over Spatial Audio
23 juni 2023 - 21:47    reactie #4
geplaatst door: Sypie
Natuurlijk is er verband: het laat jou als luisteraar een andere geluidservaring beleven. Je staat er middenin, het geluid komt van alle kanten etc. Dus ja, een gelijkenis is op z'n plaats denk ik.
Enthousiasme over Spatial Audio
23 juni 2023 - 22:53    reactie #5
geplaatst door: Ger Nijkamp
Ik bedoelde een technisch verband, Sypie. Of beide Spatial Audio's (wat op zich niks meer of minder is dan de term 'ruimtelijke audio' in het Engels) qua technische uitvoering c.q. specificatie of patent iets met elkaar gemeen hebben. Wellicht gebruikt Apple een algoritme of patent dat oorspronkelijk is uitgevonden bij Philips. Ik denk het niet, maar ik weet het niet.

[ Ger ]
Website: gernijkamp  
Linkedin: gernijkamp
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 00:12    reactie #6
geplaatst door: MacFrankie
Je kunt het in de link zien, Ger, Spatial Stereo gaf een ruimtelijk effect aan het geluid waardoor het leek alsof de speakers verder uit elkaar stonden dan ze in werkelijkheid deden. Het zat op draagbare audio en tv's.

Apple's Spatial Audio geeft een ruimtelijk effect aan stereo muziek.

Dus ja, ik ben het met Sypie eens: er is een gelijkenis. En die gaat verder dan de naam.

En dat Philips ruim 40 jaar geleden minder op digitale signaalverwerkig leunde dan Apple nu lijkt me een open deur, het resultaat is vergelijkbaar.
Op mijn werk heb ik al Windows, thuis wil ik geen systeembeheerder meer zijn!
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 08:20    reactie #7
geplaatst door: Ziegler
En zonder cynisch te willen zijn . . . . Er is een nieuw format.  Apple wil graag wat positieve buzz en vraagt aan artiesten om wat mee te doen in de publiciteit. Het is natuurlijk niet zo dat mevrouw Keys geheel uit zichzelf de publiciteit te zoekt om de wereld op de hoogte te brengen van het nieuwe fenomeen Spatial Music . . .
Dat kan je enthousiasme noemen, maar ze is net zo enthousiast over Spatial Music als Frank Lammers is over de Jumbo.
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 08:24    reactie #8
geplaatst door: MacFrankie
In de reclamespotjes vind ik Frank altijd zeer enthousiast!
Op mijn werk heb ik al Windows, thuis wil ik geen systeembeheerder meer zijn!
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 11:26    reactie #9
geplaatst door: Ger Nijkamp
Je kunt het in de link zien, Ger, Spatial Stereo gaf een ruimtelijk effect aan het geluid waardoor het leek alsof de speakers verder uit elkaar stonden dan ze in werkelijkheid deden. Het zat op draagbare audio en tv's.

Apple's Spatial Audio geeft een ruimtelijk effect aan stereo muziek.

Dus ja, ik ben het met Sypie eens: er is een gelijkenis. En die gaat verder dan de naam.

En dat Philips ruim 40 jaar geleden minder op digitale signaalverwerkig leunde dan Apple nu lijkt me een open deur, het resultaat is vergelijkbaar.
Ik ken Spatial Audio van Philips nog uit die tijd en weet wat het is, hoe dat werkte en klonk. Mijn vraag is echter of Philips daar toentertijd iets heeft uitgevonden waar Apple nu gebruik van maakt. Techniek, patent, whatever.

Het ruimtelijk weergeven van geluid is niks unieks, alle grote audiomerken hebben wel eens zoiets gedaan. Spatial audio is gewoon de Engelse term voor ruimtelijke audio, ook daar is op zich niks unieks aan. Er wordt (terecht) een verband gelegd tussen die twee.

Vraag blijft dus nog steeds open of Apple gebruik maakt van iets dat Philips heeft uitgevonden, of niet. Louter de overeenkomstige benaming ‘Spatial Audio’ zegt op zich niets daarover. Dat kan gewoon toevallig zijn omdat het over eenzelfde idee gaat. Maar verder totaal niks met elkaar te maken heeft.

Duidelijker kan ik de kern van mijn vraag niet maken, vrees ik…

😁

[ Ger ]
Website: gernijkamp  
Linkedin: gernijkamp
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 13:05    reactie #10
geplaatst door: Ziegler
In de reclamespotjes vind ik Frank altijd zeer enthousiast!

Dat zou jij ook zijn als je zijn salaris kreeg.
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 14:36    reactie #11
geplaatst door: doctor_apple
Natuurlijk, emotie is vaak belangrijker dan de "ruwe data", maar toch ... Ben ik enigszins benieuwd. Inmiddels toch redelijk wat formaten zien komen, en zien gaan ...

Er zijn momenteel een paar die ik redelijk wat gebruik:

- AAC
- ALAC
- FLAC
- MP3
- DSD
- OGG

Voor Hi-resolution audio gebruik (waar mogelijk) DSD/DFF en anders PCM (FLAC/ALAC), en als het echt niet lukt dan een van de resterende lossy-formaten: AAC/MP3/OGG ...

Ik heb een paar jaar terug ge-experimenteerd met Sony 360. Vraag me af in hoeverre Dolby Atmos beter is dan Sony 360 en de eerder genoemde HiRes PCM/DSD formaten ...
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 15:05    reactie #12
geplaatst door: Ger Nijkamp
Persoonlijk denk ik dat - naast een erg goede geluidskwaliteit - vooral de universele en apparaat onafhankelijke benadering van Dolby Atmos de grootste stap vooruit en meerwaarde vormt.

Voorheen was de 2-, 5-, 7- of andere vorm van kanaalscheiding reeds vastgelegd in het bestand. Dat is bij Dolby Atmos niet het geval. Je hebt een optimaal geluidsbestand waarin de posities zijn gedefinieerd maar (nog) niet gescheiden. Afhankelijk van het apparaat en het aantal luidsprekers wordt hetzelfde bestand afgespeeld op de beschikbare speaker(s). Op die beschikbare speakers simuleert Dolby Atmos vervolgens (vastgesteld door artiest en geluidstechnicus) de positie van artiesten en instrumenten én de akoestiek van de ruimte.

Er bestaat geen alternatief hiervoor. De enige techniek die dit faciliteert binnen de volledige keten van opname en mixage in de studio tot weergave, is Dolby Atmos.

Wat mij betreft een meer dan fantastische ontwikkeling. Hoop er in augustus in de Abbey Road Studios ook iets meer van te gaan zien en horen.

[ Ger ]
Website: gernijkamp  
Linkedin: gernijkamp
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 17:32    reactie #13
geplaatst door: Heintje
Spatial Audio van Philips was gewoon een (geniaal) technisch trucje: het signaal van het linker kanaal wat niet gemeenschappelijk is met het rechterkanaal, draai je om in fase en voer je toe aan het rechter kanaal. Voor het rechter kanaal doe je hetzelfde. Hiermee wordt je stereo-effect versterkt, meer niet.
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 18:04    reactie #14
geplaatst door: Ziegler
Je zou zeggen dat je dan twee gelijke kanalen krijgt?
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 18:44    reactie #15
geplaatst door: Wink10
Er was ook nog Quadrophonie….
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 18:51    reactie #16
geplaatst door: nnsa
Er was ook nog Quadrophonie….
Ja, daar moest je wel twee voor-speaker aansluitingen en twee achter-speaker aansluitingen op het Philipsapparaat hebben…

En dan de Reverbeo-Stereo stand…
Ⓒnnsa(i)-2025
Enthousiasme over Spatial Audio
24 juni 2023 - 19:56    reactie #17
geplaatst door: Tarmac58
@ Ziegler:
Volgens mij kwam dat al voor vanaf het begin van “stereo” soms noemde men dat basisbreedte-regeling.
Naarmate je meer rechterkanaal bij het linkerkanaal mengde (en vice versa) kreeg je steeds meer Mono. Het stereobeeld werd dus kleiner.
En andersom: naarmate je steeds meer links van rechts aftrok, (en vice versa) werd het stereobeeld steeds breder. Je moest dan wel oppassen dat de bas niet verdween want die was al meestal al in Mono opgenomen.

En Philips gaf er zijn eigen naam aan.

Hier, in dit draadje hebben we het over een veel meer gecompliceerde behandeling die toevallig dezelfde naam heeft.
Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 01:57    reactie #18
geplaatst door: Mathy
Volgens mij heette dat wat Philips verzonnen heeft Spatial Stereo en niet Spatial Audio.

Maar over "gewone" stereo:  Eerst had je mono.  Dus links+rechts.  Aan dat signaal hebben ze links-rechts toegevoegd om stereo te krijgen.  Je had dus twee signalen: links+rechts en links-rechts.  In het apparaat werden dan beide signalen bij elkaar opgeteld om aan het signaal voor de linker speaker te komen en beide signalen van elkaar afgesproken om aan het signaal voor de rechter speaker te komen.

groetjes

Mathy


Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 09:19    reactie #19
geplaatst door: doctor_apple
Toch ben ik even hier het spoor even bijster ...

... een avondje Googlen om eens te kijken om de kennis wat bij te schaven ...

Apple Spatial Audio = Dolby Atmos ... Dolby Atmos bestaat sinds 2012. Nooit echt heel erg verdiept in het formaat, daar ik het als muziek-formaat voor films beschouwde. Ikzelf houdt me meer bezig met "muziek" ...

Na wat zoeken blijkt Dolby Atmos is niet een CODEC of compressie-formaat zoals DSD, AAC of ALAC, maar een CONTAINER formaat met enkele toevoegingen. De feitelijke gebruikte CODECS zijn Dolby Digital Plus en Dolby TrueHD.

Dolby Digital Plus kent een bitrate van 32 kbit tot en met 6144 kbit, met een bemonsteringsfrequentie van 48 kHz of 96 kHz en een bitdiepte van 24bits.

TrueHD kent een bitrate van 18 mbit, een bemonsteringsfrequentie van van 44.1, 48, 88.2, 96, 176.4 of 192kHz) op een bitdiepte van 24bits.

Voor zover keurige waarden, maar feitelijk dus een een PCM-formaat (TrueHD) en een bestaand lossy-formaat (Dolby Digital Plus).

Ik vermoed dat Apple Music het LOSSY compressie-formaat gaat gebruiken en niet muziekbestanden op TrueHD gaat streamen, immers, dat zou gelijk staan aan gewoon supergrote PCM-bestanden beschikbaar te stellen.

Vraag is hoe verhoudt Dolby Digital Plus zich tot MQA / AAC / MP3 / ALAC / FLAC ... Want dat is volgens mij de ware kern van de technische kwaliteit.

Wat natuurlijk geweldig is, is dat het Dolby Atmos formaat niet meer werkt met kanalen, maar met objecten, richting en diepte, waarmee je speaker setup niet meer belangrijk wordt.

MAAR, dat brengt ons terug naar de kern: Dolby Digital Plus is de kern van Dolby Atmos, hoe verhoudt dat zich? Tot slot is het echt briliant hoe de zaken tegenwoordig werken. Een 11 jaar oud geluidsformaat voor films wat vervolgens wordt opgewaardeerd naar een "new big thing" in 2023 ... Past wel heel goed bij onze tijd. TENZIJ, ik er 100% naast zit en Spatial Audio != Dolby Atmos != Dolby Digital Plus is ...

Wie kan hier meer over vertellen?
Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 11:25    reactie #20
geplaatst door: MacFrankie
Ger heeft de Dolby Atmos basics al goed uitgelegd. Je hebt niet een aantal discrete kanalen gelijk aan het aantal speakers, maar je verdeelt je 3D luisterruimte in kubussen. De audio engineer plaatst een bepaald geluid in een bepaalde kubus in die ruimte. Het is aan de receiver, die gecalibreerd is in de ruimte voor de aangesloten speakers, alles zo aan te sturen dat het zo goed mogelijk klopt, of er nu 2 of 10 speakers zijn aangesloten.

En natuurlijk mag je ervan uitgaan dat je lossy HD audio hebt, het moet een verbetering zijn.
Op mijn werk heb ik al Windows, thuis wil ik geen systeembeheerder meer zijn!
Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 12:23    reactie #21
geplaatst door: mcmt
Hoewel dit artikel ondertussen bijna 2 jaar oud is, kaart het (mogelijk nog actuele) uitdagingen aan.
Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 14:36    reactie #22
geplaatst door: Ger Nijkamp
Mooi artikel. Volgens mij gaat het artikel ervan uit dat je voor het beluisteren van een Dolby Atmos track via Apple Music ook Spatial Audio aan moet zetten. Dat is niet zo.

Je kunt prima 'gewoon' naar de stereo files luisteren zoals ze zijn gemixed in de studio. Zet je daarbij 'Dolby Atmos' aan, dan zal de Dolby Atmos track worden afgespeeld zoals gemixed in de studio. Zet je 'Spatial Audio' aan, dan zal Apple Music ruimtelijke audio toepassen op de 'normale' stereo track. Treft Apple Music een Dolby Atmos track aan, dan zal Apple Music (voor zover ik hoor en weet) geen Spatial Audio toepassen over de Dolby Atmos track. Dan 'kiest' Apple Music voor de Dolby Atmos track zoals deze is gemixed in de studio.

Ik heb het idee dat Apple op deze manier de beleving tussen Dolby Atmos en normale stereo voor luisteraars meer gelijk probeert te trekken. Of in ieder geval die mogelijkheid geeft. Zet je Spatial Audio echter uit (of: niet 'aan') luister je volgens mij gewoon naar de pure Dolby Atmos en stereo zoals vastgesteld in de opnamestudio.

Maar het is nogal een complex verhaal (to say the least). Wellicht zie ik iets over het hoofd of begrijp ik het probleem onvoldoende.

[ Ger ]
Bewerkt: 25 juni 2023 - 15:00 door Ger Nijkamp
Website: gernijkamp  
Linkedin: gernijkamp
Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 15:00    reactie #23
geplaatst door: mcmt
Heb je ook verwijzingen naar artikels die uitleggen hoe het allemaal vandaag dan wel werkt?
Enthousiasme over Spatial Audio
25 juni 2023 - 15:04    reactie #24
geplaatst door: Jurriaan
Dat toch ook maar eens getest. Momenteel luister ik Nederlandse rap maar dat kon ik zo even niet in Dolby Atmos vinden. Dus klassiek genomen en via iPhone en Macbook spotify en Apple Music met elkaar vergeleken. En jawel, ik hoor verschil. Apple Music klinkt ruimtelijke. Trekt mij meer de muziek in.

(euh in de instellingen staat lossless en Atmos. Atmos staat automatisch aan, is dat wat anders dan lossless?)
MBA '20 M1| SE1 & 2 iOS 15/18 | Mini6 iPadOS 18 | ATV 4K MKI  TVOS18|