
Kabinet houdt vast aan massaal aftappen internetverkeer (Upd.)
Een tijdje geleden werd al bekend dat het Nederlandse kabinet verregaande plannen had om internetverkeer massaal af te tappen, ook van burgers waarbij daarvoor geen aanleiding is of die helemaal niet onder wat voor verdenking ook staan.
Toen dit kabinet deze plannen in de zomer van 2015 presenteerde kwamen er ruim 1.100 reacties, waarvan 500 openbaar. Daarbij zaten reacties van onder andere telecombedrijven KPN en Tele2, maar ook MKB-Nederland, VNO-NCW en het College voor de Rechten van de Mens. Die reacties waren niet ter ondersteuning van de plannen, in tegendeel, veel maakten allemaal duidelijk dat men het niet eens is met het ongerichte karakter van het wetsvoorstel.
De Volkskrant heeft nu
de hand weten te leggen op een geheim wetsvoorstel voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), waaruit blijkt dat er eigenlijk niets is gedaan met alle reacties op het eerdere voorstel. Ton Siedsma van privacyorganisatie Bits of Freedom zegt het als volgt:
Dit maakt duidelijk dat de regering de plannen voor ongerichte interceptie, een sleepnet, vol doorzet. Fundamentele problemen in de wet worden niet aangepakt.
Erik Bais, de eigenaar van internetprovider A2B Internet, maakt duidelijk dat doordat in deze plannen de toegangslocaties getapt gaan worden het gaat om een gigantische inbreuk van de levenssfeer van Nederlanders en dat de overheid hier eigenlijk de eigen burgers gaat stalken.
Het kabinet zegt dat dit nodig is omdat anders cyberdreigingen en terroristische dreigingen niet tijdig worden onderkend, de werkelijke intenties van risicolanden verborgen blijven en de ontvreemding van hoogwaardige technologische kennis en staatsgeheimen onopgemerkt blijft. Daarbij zou het volgens het kabinet een argument zijn dat ze deze wet nodig hebben, omdat anders de internationale samenwerking met buitenlandse diensten onder druk zou komen te staan.
Er zijn trouwens wel dingen aangepast aan het voorstel dat afgelopen zomer voorbij kwam, in het nieuwe voorstel zou er een onafhankelijke toetsingscommissie komen. Maar dat is vooral omdat dit noodzakelijk na uitspraken van het Europees Hof. Verder zal toezichthouder CTIVD 'bindend advies' gaan geven over klachten die gericht zijn tegen de geheime diensten.
Verder stond in het eerdere voorstel dat de internetbedrijven de kosten voor dit programma hun rekening zouden moeten gaan nemen, dat is nu van de baan. Daardoor kunnen we ook meteen zien om wat voor bedragen het gaat, wat ook weer een indicatie is van de grootte van het voorgestelde programma. Het budget zou in 2017 15 miljoen euro bedragen, in 2018 naar 25 miljoen gaan en in 2019 al 35 miljoen euro zijn. Tel daarbij op dat het aftappen en opslaan waarschijnlijk alleen maar goedkoper zullen worden door de vooruitgang van de techniek, en je krijgt een indruk van de verwachting van het kabinet.
Daarbij zou ook het zogenaamde "hacken via derden" gebruikt gaan worden. Hiermee kan bijvoorbeeld malware geplaatst worden op een server waar een verdachte gebruik van maakt. Dit hacken is sowieso omstreden, zeker als je meerekent dat we steeds meer apparaten krijgen die contact maken met het internet. Met andere woorden, als je privacy je lief is dan is het waarschijnlijk slim om niet teveel 'slimme' apparaten te kopen.
Het kabinet heeft trouwens zelf een extern bedrijf laten kijken wat de impact van deze wet zouden zijn. Deze "privacy-assessment" pakte niet best uit voor dit plan:
Privacyrisico's worden (...) bij behoorlijk veel onderdelen onvoldoende onderkend, en de voorgestelde waarborgen zijn vaak niet voldoende om de risico's af te dekken.
Als je het wetsvoorstel wilt lezen, dat kan je
hier downloaden (PDF, 2,7 MB).
Update: de ministervan binnenlandse zaken, Plasterk, verdedigt deze wet met als argument dat het voor het eerst is dat niet meer de minister maar de onafhankelijke toetsingscommissie beslist of iets kan of niet. En het resultaat van de "privacy-assessment" zal meegenomen worden in het voorstel voordat dat naar de Raad van State gaat.